آیا سیاست امریکا در قبال خاورمیانه پس از انتخابات عوض میشود؟
نتیجه انتخابات آتی آمریکا میتواند تأثیرات عمیقی بر تحولات جهان و منطقه خاورمیانه داشته باشد. در این بین آنچه که برای ایرانیها اهمیت دارد، تاثیر این انتخابات بر سیاست آمریکا در قبال ایران است.
حمایت بیقید و شرط آمریکا از اسرائیل در جنگ غزه و سیاستهای واشنگتن در منطقه، نگرانی و ناامیدی زیادی را در جوامع عربی و مسلمانان آمریکایی به وجود آورده است.
جورجیو کافیرو، کارشناس ارشد مسائل بینالملل موسسه خاورمیانه، در یادداشتی نوشت: «تنها سیزده ماه پیش، کمتر کسی تصور میکرد که سیاست خارجی آمریکا به یکی از محورهای اصلی کارزار انتخابات ریاستجمهوری تبدیل شود؛ اما حمله حماس به اسرائیل در هفتم اکتبر ۲۰۲۳، آمریکا را به سرعت در بحرانهای منطقهای فرو برد.»
حمایت واشنگتن از جنگ اسرائیل علیه غزه، شکافهای عمیقی را در جامعه آمریکا ایجاد کرده است. عربها و مسلمانان آمریکایی که از ارکان اصلی پایگاه رأی دموکراتها بودهاند، اکنون از دولت دلسرد شده و برخی از آنها اعلام کردهاند که در انتخابات امسال از نامزد دموکرات حمایت نخواهند کرد. به ویژه در ایالت میشیگان، کاهش حمایت این گروهها میتواند تأثیر قابل توجهی بر نتیجه انتخابات داشته باشد.
صرفنظر از اینکه کامالا هریس یا دونالد ترامپ در انتخابات آتی پیروز شوند، رئیسجمهور آینده با چالشهای پیچیدهای در خاورمیانه مواجه خواهد بود. در حالی که بحرانهای غزه و لبنان ادامه دارد، نگرانیها درباره گسترش درگیریها به یک بحران منطقهای و بینالمللی افزایش یافته است.
عسل راد، پژوهشگر مسائل خاورمیانه، به این نکته اشاره میکند که «غزه نه تنها به دلیل تداوم خشونتها، بلکه به دلیل اینکه ریشه بسیاری از تنشهای بزرگتر منطقهای در آن نهفته است، موضوعی اساسی است.»
در سالهای اخیر، نفوذ آمریکا در منطقه کاهش یافته و رقابت قدرتهای بزرگ بهویژه چین و روسیه شدت گرفته است.
دکتر استیون رایت، استاد روابط بینالملل دانشگاه حمد بن خلیفه، معتقد است: «روابط آمریکا و خاورمیانه به مقطعی حساس رسیده است.» وی میافزاید که رئیسجمهور آینده آمریکا باید راهبردی را تدوین کند که نه تنها جنگ غزه را پایان دهد، بلکه مسیری معتبر برای تشکیل دولت فلسطینی فراهم آورد.
از سوی دیگر، در ایران، مسعود پزشکیان، رئیسجمهور، خواستار بهبود روابط با ایالات متحده و دیگر قدرتهای غربی شده است. اگر هریس یا ترامپ بهجای افزایش فشارها، رویکرد دیپلماتیک پیش بگیرند، ممکن است با واکنش مثبت تهران روبهرو شوند. با این حال، در ایران دیدگاههای متنوعی وجود دارد و برخی جناحها ممکن است بر این باور باشند که نتایج انتخابات آمریکا نباید بر استراتژی ایران تأثیر بگذارد.
در خصوص انتخابات آمریکا، بسیاری از کشورهای منطقه نسبت به تغییر سیاستهای واشنگتن امیدوار نیستند. آنها نگرانند که هیچ یک از دو نامزد نتوانند تغییرات اساسی در سیاستهای آمریکا ایجاد کنند و همچنان از اسرائیل حمایت کنند.
در نهایت، رئیسجمهور آینده ایالات متحده باید به بازسازی اعتبار این کشور در خاورمیانه توجه کند و به جای اتکای بیش از حد به نظامیگری، دیپلماسی و تلاش برای دستیابی به صلحی عادلانه و پایدار میان اسرائیلیها و فلسطینیها را در اولویت قرار دهد. این در حالی است که ادامه سیاستهای نظامی نه تنها به امنیت خاورمیانه کمک نمیکند، بلکه دیپلماسی میتواند زمینهساز امنیت و ثبات واقعی باشد.