حملات موشکی آمریکا به نیجریه؛ چرا ترامپ وارد منازعات آفریقا شد؟
رسانههای آمریکایی و نیجریهای گزارش دادهاند حملات اخیر ایالات متحده به اهدافی در نیجریه، که دونالد ترامپ آن را پاسخی به «کشتار مسیحیان» توصیف کرده، میتواند سرآغاز موجی گستردهتر از عملیات نظامی علیه گروههای مسلح در این کشور باشد.
با این حال، تحلیلگران امنیتی هشدار میدهند که واشنگتن وارد درگیریای شده است که ابعاد آن بهمراتب پیچیدهتر از روایت رسمی ارائهشده از سوی دولت آمریکا است.
به گزارش فرارو به نقل از روزنامه واشنگتن پست، مقامهای ارشد نیجریه روز جمعه اعلام کردند حملات آمریکا علیه آنچه ترامپ «اوباش تروریستی داعش» خوانده، احتمالاً نخستین مرحله از یک کارزار گستردهتر خواهد بود. همزمان کارشناسان امنیتی تأکید کردهاند دولت ترامپ با بحرانی مواجه است که ریشههای تاریخی، قومی، مذهبی و اقتصادی متعددی دارد و صرفاً به فعالیت داعش یا هدفگرفتن مسیحیان محدود نمیشود.
ترامپ در ماههای گذشته بارها تهدید کرده بود در صورت تداوم کشتار مسیحیان در نیجریه، دست به مداخله خواهد زد. او شامگاه پنجشنبه اعلام کرد که در شب کریسمس «چندین حمله کاملاً دقیق» انجام شده و هشدار داد در صورت ادامه این روند، حملات بیشتری نیز صورت خواهد گرفت. این نخستینبار در دهههای اخیر است که ایالات متحده چنین حملات مستقیمی را در نیجریه انجام میدهد؛ کشوری با بیش از ۲۳۰ میلیون نفر جمعیت که تقریباً بهطور برابر میان مسلمانان و مسیحیان تقسیم شده است.
با وجود این، نه ترامپ و نه فرماندهی آفریقای ایالات متحده جزئیاتی درباره هویت کشتهشدگان ارائه نکردهاند. دولتهای آمریکا و نیجریه اعلام کردهاند این عملیات با موافقت ابوجا انجام شده است. دانیل بوالا، مشاور رئیسجمهور نیجریه، گفت حملات اخیر تنها آغاز مسیر است. یوسف توگار، وزیر امور خارجه نیجریه نیز تأیید کرد اطلاعات لازم از سوی دولت این کشور در اختیار آمریکا قرار گرفته و همکاریها ادامه خواهد داشت.
دو مقام آمریکایی به شرط فاش نشدن نامشان گفتند این حملات با موشکهای کروز تاماهاوک و از یک شناور نیروی دریایی آمریکا در خلیج گینه انجام شده است. استفاده از این موشکها، با بردی در حدود هزار مایل، نشاندهنده چالشهای آمریکا برای حفظ حضور ضدتروریسم در منطقه ساحل آفریقا است؛ منطقهای که در سالهای اخیر به یکی از کانونهای جهانی افراطگرایی تبدیل شده و همزمان نفوذ روسیه در آن افزایش یافته است.
در داخل نیجریه، الگوهای خشونت از منطقهای به منطقه دیگر متفاوت است. در شمالشرق، بوکوحرام و شاخهای از داعش فعالاند؛ در شمالغرب، راهزنان و گروههای مرتبط با اسلامگرایان حضور دارند؛ و در مرکز کشور، درگیریهای خونین میان کشاورزان و دامداران ادامه دارد. بر اساس دادههای پروژه مکان و رویدادهای درگیری مسلحانه، بخش بزرگی از خشونتهای اخیر در ایالت سوکوتو به گروهی موسوم به «لاکوراوَا» نسبت داده میشود؛ گروهی که برخی آن را مرتبط با داعش و برخی دیگر وابسته به شاخه القاعده میدانند.
تحلیلگران هشدار دادهاند تمرکز دولت ترامپ بر روایت «کشتار مسیحیان» میتواند به نادیدهگرفتن واقعیت چندوجهی بحران منجر شود و خطر افزایش تلفات غیرنظامیان را در پی داشته باشد. همزمان، ابهام درباره اهداف دقیق حملات و آینده همکاری نظامی آمریکا و نیجریه، پرسشهای جدی درباره پیامدهای امنیتی و سیاسی این مداخله ایجاد کرده است.