چه‌طور می‌توان ویدئوی ساخته‌شده با هوش مصنوعی را تشخیص داد؟
ویدیوهای تولیدشده با هوش مصنوعی در ماه‌های اخیر بخش بزرگی از محتوای منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی را به خود اختصاص داده‌اند و کارشناسان می‌گویند کاربران برای تشخیص واقعی یا جعلی بودن این ویدیوها باید به برخی نشانه‌های فنی توجه کنند.
گزارش تازه‌ای از دانشگاه‌های کالیفرنیا و دريكسل نشان می‌دهد کیفیت تصویر، طول و میزان فشرده‌سازی از مهم‌ترین شاخص‌هایی هستند که می‌توانند به شناسایی ویدیوهای ساختگی کمک کنند.
هانی فرید، استاد علوم رایانه در دانشگاه کالیفرنیا در برکلی و بنیان‌گذار شرکت «GetReal Security» که در حوزه شناسایی دیپ‌فیک فعالیت می‌کند، می‌گوید یکی از نخستین نشانه‌ها، کیفیت پایین ویدیو است. او توضیح می‌دهد بسیاری از تولیدکنندگان ویدیوهای جعلی عمداً کیفیت تصویر را پایین می‌آورند تا جزئیات قابل ردیابی پنهان شود. به گفته او، «اگر هدفم فریب دادن مردم باشد، ویدیوی جعلی می‌سازم، سپس کیفیت آن را کاهش می‌دهم تا پیکسل‌سازی و تاری تصویر مانع تشخیص خطاهای هوش مصنوعی شود.»
او تأکید می‌کند سه عامل اصلی برای بررسی این محتوا عبارتند از کیفیت، وضوح و طول ویدیو و از میان این سه، طول ویدیو ساده‌ترین شاخص است. به گفته فرید، «اغلب ویدیوهای تولیدشده با هوش مصنوعی بسیار کوتاه هستند، حتی کوتاه‌تر از ویدیوهای معمولی تیک‌تاک یا اینستاگرام که بین ۳۰ تا ۶۰ ثانیه طول می‌کشند.» او می‌گوید بیشتر ویدیوهای مشکوکی که برای بررسی به او ارسال شده‌اند فقط ۶ تا ۱۰ ثانیه زمان داشته‌اند. دلیل آن نیز هزینه بالا و احتمال افزایش خطا در ویدیوهای طولانی است.
فرید همچنین توضیح می‌دهد که در بسیاری از موارد می‌توان بریدگی‌های کوچک در تدوین ویدیو را مشاهده کرد؛ نشانه‌ای از کنار هم قرار گرفتن چند فایل کوتاه تولیدشده با هوش مصنوعی.
اما در مقابل، متیو استَم، استاد دانشگاه دريكسل و مدیر آزمایشگاه امنیت رسانه، هشدار می‌دهد که کیفیت پایین به‌تنهایی نمی‌تواند ملاک قطعی باشد و برخی از پیشرفته‌ترین ابزارهای تولید هوش مصنوعی قادرند ویدیوهایی با جزئیات بالا و کاملاً طبیعی تولید کنند. او می‌گوید «اگر ویدیویی بسیار بی‌کیفیت باشد، لزوماً جعلی نیست. اما اگر ویدیویی تار و پیکسلی باشد، باید با دقت بیشتری به آن نگاه کرد.»
مایک کولفیلد، پژوهشگر سواد رسانه‌ای، معتقد است اتکا به نشانه‌های فنی کافی نیست، زیرا فناوری تولید ویدیوهای مصنوعی دائماً تغییر می‌کند. او می‌گوید راه‌حل مؤثرتر این است که کاربران پیش از پذیرش هر تصویر یا ویدیو، آن را در یک زمینه معتبر راستی‌آزمایی کنند و تصور نکنند «تصویر، خودِ واقعیت است».
به گفته کارشناسان، تشخیص ویدیوهای جعلی در ماه‌های آینده دشوارتر خواهد شد و کاربران ناگزیر باید سواد بصری و رسانه‌ای خود را متناسب با سرعت پیشرفت هوش مصنوعی ارتقا دهند.
