چرا نان در برنامه غذایی فضانوردان جایی ندارد؟
تمرینهای فضانوردان در بهبود تواناییهای فیزیکی، مهارتهای فنی و رژیم غذایی آنها از مهمترین و دشوارترین آموزشها پیش از ترک زمین است؛ اما یکی از مسائل عجیب در رژیم غذایی آنها ممنوعیت خوردن نان در فضاست. علت چیست؟
محصولات غذایی تازه در فضا بسیار کمیاباند. بطور مثال گوشت پختهشده در منوی غذایی فضانوردان قرار دارد، اما نه به شکلی که ما آن را مصرف میکنیم. گوشت مصرفی آنها پیش از بستهبندی در زمین یونیزه شده تا در ماموریتهای فضایی قابل استفاده باشد.
فضانوردان زمانی که در یک ماموریت فضایی حضور دارند، عمدتاً غذاهایی میخورند که نیاز به افزودن آب یا گرم کردن دوباره دارند. مواد غذایی مورد استفاده آنها همچنین در کیسه یا بستهبندیهای مقاوم در برابر حرارت قرار دارد، که محتویات آنها نیز پیش از بستهبندی تحت فرایندهای خاصی قرار گرفته است.
فضانوردان در ماموریتهای فضایی خود، مثل روال زمینی، سه وعده غذایی صبحانه، ناهار و شام را تجربه میکنند، اما محتویات هر وعده شبیه به جیرههای غذایی نظامیان در ماموریتهای سخت و دشوار است.
اما دلیل ممنوعیت خوردن نان در فضا
ایمنی در سفینههای فضایی یا ایستگاه فضایی بینالمللی دلیل اصلی ممنوعیت مصرف نان توسط فضانوردان است.
در واقع، مصرف نان، خردههای تولید میکند که در حالت گرانش صفر یا گرانش کم، میتواند خطراتی را همچون خرابی یا آتشسوزی برای تجهیزات حساس ایجاد کند. خرده نان همچنین میتواند به ابزارهای اندازهگیری فضانوردان، فیلترهای هوا و تجهیزات تنفسی راه پیدا کند. لذا در حین انجام وظایف روزانه، آنها ممکن است به طور تصادفی خردههای نان را استنشاق کنند یا این خردهها در چشمان آنها فرو برود.
در رژیم غذایی فضانوردان در ماموریتهای فضایی، خوراکیهایی مثل چیپس، شیرینی، برخی پنیرها و نمک هم حکمی مشابه نان را دارند و استفاده آنها بطور کامل ممنوع است.
اولین بار از دهه ۱۹۶۰ و شروع تسخیر فضا، بحث ممنوعیت مصرف نان در فضا از سوی ناسا و سایر سازمانهای فضایی مطرح شد.
در سال ۱۹۶۵ میلادی ماموریت جمینای ۳ (Gemini 3)، با نقض این دستورالعمل از سوی دو فضانورد همراه شد که به دلیل پخششدن خردههای نان در تمام کابین بلافاصله هر دو فضانورد توبیخ شدند.