مجموعه‌ای از هیولاهای باستانی در کلمبیا کشف شد
دیرینه‌شناسان کلمبیایی، با کشف ذخایر غنی فسیلی از هیولاهای باستانی در اطراف شهر دی‌لیوای کلمبیا، که در دوره کرتاسه پیشین در بستر یک اقیانوس باستانی قرار داشت، به اطلاعات مهمی پیرامون اقیانوس‌های باستانی نزدیک شدند.
دی لیوا، یک شهر کوچک دیدنی در شاخه شرقی رشته کوه‌های آند در کلمبیا است که بیش از ۲۴۰۰۰ نفر در آن سکونت دارند. این مقصد توریستی علاوه بر معماری استعماری، جشنواره‌ها و فعالیت‌های فضای باز که باعث شهرت آن شده، مملو از فسیل‌های حیوانات دریایی است که این منطقه را مورد توجه دانشمندان و دیرینه‌شناسان قرار داده است.
مردم محلی و بازدیدکنندگان معمولاً حین پیاده‌روی در جاده‌های آسفالت‌نشده و مسیرهای اطراف شهر دی لیوا، فسیل پیدا می‌کنند. پیش از اینکه خوآن مانوئل سانتوس، رئیس‌جمهور سابق کلمبیا در سال ۲۰۱۸ فرمانی را برای حفاظت از میراث دیرینه‌شناسی کشور امضا کند، فروشندگان خیابانی فسیل‌ها را به گردشگران رهگذر می‌فروختند.
بین ۱۴۵ تا ۱۰۰ میلیون سال پیش، در دوره کرتاسه پیشین، این منطقه که امروزه کوهستانی است، کاملا زیر آب بود و این فسیل‌ها بخشی از یک اکوسیستم دریایی پیچیده و متنوع بودند.
فسیل‌های اطراف شهر د لیوا بخشی از چیزی به نام سازند پاجا هستند. این لایه سنگ رسوبی که از بخشی از بستر دریای سابق شکل گرفته، یکی از کامل‌ترین سوابق جهان از جانوران دریایی کرتاسه زیرین را در خود جای داده و خاستگاه بسیاری از تحقیقات دیرینه‌شناسی کلمبیا است.
یک پلیوسور گردن‌کوتاه به طول ۱۰ متر که سال ۱۹۷۷ توسط یک کشاورز حین شخم زدن مزرعه‌اش پیدا شد، مشهورترین فسیل منطقه است.
ماری لوز پارا روژ، مدیر مرکز تحقیقات دیرینه‌شناسی شهر دی لیوا، در سال ۲۰۱۵ یک لاک‌پشت دریایی ۱۲۵ میلیون ساله، یکی از قدیمی‌ترین لاک‌پشت‌های جهان را یافت و ماریا پارامو، از مشهورترین و پرکارترین دیرینه‌شناسان کلمبیا، با رهبری یک تیم در سال ۲۰۱۸ موفق به کشف پلیوسور ۱۰ متری شد.
کارلوس جارامیلو، دیرین‌شناس برجسته کلمبیایی می‌گوید: «فسیل‌های مناطق استوایی نسبتاً ناشناخته مانده‌اند، هرچند فراوان هستند و بسیاری از آن‌ها به اندازه فسیل‌های مناطق معتدل حفظ شده‌اند.»
امروزه کلمبیا با بیش از ۷۵۰۰۰ گونه شناسایی‌شده، در سطح جهانی یکی از کشورها با غنی‌ترین تنوع زیستی است. کلمبیا دارای بیشترین گونه‌های ارکیده (بیش از ۴۰۰۰)، پروانه‌ها و پرندگان است و از نظر تنوع گیاهی، دومین جایگاه را در جهان دارد.
کلمبیا در نمونه‌های دیرین‌شناسی هم غنی است و حداقل سه مکان فسیلی دارد: سازند پاجا نزدیک شهر دی لیوا، سازند سرخون در شمال که به‌خاطر نخستین سوابق فسیلی از جنگل‌های بارانی استوایی در این قاره معروف است و صحرای تاتاکوآ، محل لاک‌پشت‌های فسیلی کرتاسه که برخی از آن‌ها به اندازه یک ماشین کوچک بودند.
فقدان فرصت‌های آکادمیک و حرفه‌ای در حوزه دیرین‌شناسی به دلیل نیاز به بودجه‌ی بیشتر برای تحقیقات، بدتر شده است. سرمایه‌گذاری دولت در علم در کلمبیا ناامیدکننده بوده است.
کورتس می‌افزاید: «به جرات می‌توانم بگویم بسیاری از کودکان در کلمبیا خواب دایناسورها را می‌بینند، حتی شاید شیفته آن‌ها باشند، اما ما امکانات زیادی برای تشویق و پرورش این علایق نداریم.»
باوجود چالش‌های فراوان و کمبود بودجه، محققان کلمبیایی همچنان به دنبال فسیل‌ها، مطالعه سوابق دیرین‌شناسی و یافتن راه‌های خلاقانه برای به اشتراک گذاشتن مطالعات خود هستند.
