مذاکرات هستهای: تاریخ و مکان ششمین دور مذاکرات ایران و آمریکا

بدر البوسعیدی، وزیر امور خارجه عمان، روز پنجشنبه تاریخ و مکان ششمین دور مذاکرات هستهای بین ایالات متحده و ایران را فاش کرد.
البوسعیدی در پستی در پلتفرم X گفت: «خوشحالم که تأیید کنم ششمین دور مذاکرات ایران و آمریکا روز یکشنبه ۱۵ ژوئن در مسقط برگزار خواهد شد.»
تهران و واشنگتن که بیش از چهار دهه پیش روابط دیپلماتیک خود را قطع کردند، از ماه آوریل تاکنون پنج دور مذاکره با میانجیگری سلطاننشین عمان برگزار کردهاند.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، در مصاحبهای با نیویورک پست که روز چهارشنبه منتشر شد، گفت که در مورد دستیابی به توافق با ایران در مورد مسئله هستهای «اطمینان کمتری» دارد.
ترامپ که بارها تهدید کرده است که در صورت شکست دیپلماسی به اقدام نظامی علیه ایران متوسل خواهد شد، افزود: «به نظر میرسد که آنها در حال تعلل هستند.»
دو طرف به دنبال یک توافق هستهای جدید برای جایگزینی توافق سال ۲۰۱۵ هستند که ایالات متحده از آن خارج شد.
واشنگتن و قدرتهای غربی میخواهند اطمینان حاصل کنند که ایران به سلاح هستهای دست پیدا نمیکند، هدفی که تهران به شدت آن را رد میکند و در عوض خواستار لغو تحریمهایی هستند که اقتصاد آن را فلج کرده است.
مواضع دو کشور در مورد توانایی تهران برای غنیسازی اورانیوم متفاوت است. در حالی که ایالات متحده خواستار ترک این فعالیت توسط ایران است، تهران آن را یک «حق» غیرقابل مذاکره میداند که توسط پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای که از امضاکنندگان آن است، تضمین شده است.
طبق گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ایران تنها کشور غیرهستهای است که اورانیوم را تا سطح بالایی (۶۰٪) غنی میکند، که بسیار فراتر از حد ۳.۶۷٪ تعیینشده در توافق ۲۰۱۵ بین تهران و قدرتهای بزرگ است.
پنج دور مذاکرهای که توسط دو طرف برگزار شد، بالاترین سطح تماس بین دو کشور از زمان خروج ترامپ از توافق ۲۰۱۵ در دوره اول ریاستجمهوریاش و اعمال مجدد تحریمها علیه جمهوری اسلامی بود.
پس از دور پنجم مذاکرات در ۳۱ می، ایران اعلام کرد که «نسخهای» از پیشنهاد ایالات متحده برای توافق هستهای را دریافت کرده است، اما آن را حاوی «ابهامات زیادی» دانست.
ایران روز دوشنبه اعلام کرد که در روزهای آینده پیشنهادی برای توافق به ایالات متحده ارائه خواهد کرد.
مکانیسم ماشه
در همین حال، منابع دیپلماتیک روز سهشنبه گزارش دادند که آلمان، فرانسه، بریتانیا و ایالات متحده پیشنویس قطعنامهای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی ارائه کردهاند.
این قطعنامه از ایران میخواهد که «فوراً به عدم پایبندی خود» به تعهداتش ذیل پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای رسیدگی کند.
تصویب این قطعنامه که تهدید میکند در صورت عدم اقدام در هفتههای آینده، پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع داده خواهد شد، به این چهار کشور امکان فعال کردن «مکانیسم ماشه» را میدهد، بندی در توافق ۲۰۱۵ که اجازه میدهد تحریمهای سازمان ملل بر اساس نقض مفاد آن توسط ایران، دوباره اعمال شوند. این بند در ماه اکتبر منقضی میشود.
ایران تهدید کرده است که در صورت تصویب قطعنامهای در این راستا، همکاری خود را با آژانس بینالمللی انرژی اتمی کاهش خواهد داد.
توافق ۲۰۱۵ بین ایران و پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل (چین، ایالات متحده، فرانسه، بریتانیا و روسیه) به علاوه آلمان منعقد شد.
اما در سال ۲۰۱۸، ترامپ به طور یکجانبه ایالات متحده را از توافق خارج کرد و تحریمهای ایالات متحده را علیه ایران دوباره اعمال کرد، که یک سال بعد با عقبنشینی تدریجی از اکثر تعهدات اصلی خود ذیل این توافق، پاسخ داد.
اسرائیل، دشمن اصلی ایران و متحد ایالات متحده، برنامه هستهای ایران را تهدیدی جدی میداند. بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر، حمله نظامی علیه تأسیسات هستهای ایران را رد نکرده است.
ایران روز دوشنبه قول داد که به هرگونه حمله مشابه با هدف قرار دادن تأسیسات هستهای در اسرائیل، کشوری که کارشناسان آن را تنها قدرت هستهای خاورمیانه میدانند، پاسخ خواهد داد.
تهران روز شنبه تأیید کرد که در یک عملیات اطلاعاتی، حجم عظیمی از اطلاعات طبقهبندی شده در مورد اسرائیل، از جمله برنامههای موشکی و هستهای آن را به دست آورده است.
ایران همچنین روز چهارشنبه تهدید کرد که در صورت درگیری، پایگاههای ایالات متحده در خاورمیانه را هدف قرار خواهد داد.