انتخابات و آینده رژیم ایران
در سه دوره قبلی انتخابات مجلس ایران در سالهای ۱۳۹۰، ۱۳۹۴ و ۱۳۹۸، میزان مشارکت مردمی دغدغه اصلی نخبگان ایرانی بود که بیش از رقابت کاندیداها و جنبشهای سیاسی حاضر، آنها را درگیر کرده بود.
شکی نیست که انتخابات کنونی که جمعه ۱۱ اسفند ماه انجام میشود، از این معیار مستثنی نخواهد بود، به ویژه با توجه به پیشبینی نخبگان حاکم، از پاسخ رایدهندگان به برخورد امنیتی نظام با تظاهرات پس از مرگ مهسا امینی زن جوان کردی در سال ۱۴۰۱ رخ داد و به عنوان بزرگترین موج اعتراضی در تاریخ جمهوری ایران برجسته شد.
آنچه اهمیت انتخابات کنونی را بیشتر میکند این است که مجلس قبلی با اکثریت فوق محافظهکار، «برخلاف آنچه از آن انتظار میرفت» در سطح قانونگذاری در زمینه مسائل مبرم داخلی به ویژه مسائل اقتصادی به دستاوردهای قابل توجهی دست نیافت و درگیر مسائل داخلی در درون خود جنبش محافظهکار بود که منجر به عزل تعدادی از وزرا نیز شد.
پس از یک سلسله استیضاح از سوی مجلس و افزایش دخالت آن در مسائل سیاست خارجی، تعدادی از قوانین برای محدود کردن عملکرد قوه مجریه در برخورد با برنامه هستهای، مانند تصویب قانونی که دولت را مکلف میکند تا زمانی که تمامی تحریمهای اعمالشده علیه ایران برداشته نشود، به توافق برنگردد، وضع شد.
وضعیت ناامیدی رایدهندگان ایرانی از ایفای نقش مجلس در بیان مطالبات و خواستههای مردم، پس از عدم تمایل مجلس به پشتیبانی از مردم در آرامسازی خیابان در جریان تظاهرات حجاب و خاموش شدن صدای معدود نمایندگان مجلس تشدید شد. برای کاهش خشونت در رویاروییهای امنیتی با تظاهرکنندگان به ویژه در حوادث خونین جمعه زاهدان که ۹۶ کشته و بیش از ۳۰۰ زخمی برجای گذاشت، پیشبینی میشود نرخ مشارکت در انتخابات کاهش یابد تا منحنی نزولی که در انتخابات ۱۳۹۰ آغاز شد، تکمیل شود. جایی که میزان مشارکت مردمی در آن انتخابات ۶۴ درصد بود، پس از آن در انتخابات ۱۳۹۴ به ۶۱ درصد کاهش یافت و سپس بیشترین کاهش در انتخابات ۱۳۹۸ رخ داد که به ۴۲ درصد رسید. با وجود افزایش تعداد نامزدها در انتخابات فعلی، با حذف اکثر اعتدالگرایان و عدم حضور بلوک احزاب میانهرو از ورود به رقابتهای انتخاباتی، تعداد نامزدها به ۱۵۲۰۰ نامزد در رقابت برای کسب ۲۹۰ کرسی رسید.
علاوه بر ارزش این انتخابات به عنوان معیاری برای سنجش پذیرش رایدهندگان از نخبگان حاکم فعلی، اهمیت مجلس آینده «مجلس دوازدهم» از این جهت بیشتر میشود که این مجلس است که در سطح بینالمللی با این امکان بزرگ برخورد خواهد کرد که بازگشت «ترامپ» رئیسجمهور سابق آمریکا پس از کسب چهارمین پیروزی خود در انتخابات داخلی حزب جمهوریخواه در ایالتها بر رقیب جمهوریخواه خود، نیکی هیلی، دور از ذهن نیست.
همچنین رئیس جمهور کنونی آمریکا، «جو بایدن» احتمال دارد که به استراتژی حداکثر تحریمها علیه ایران بازگردد و ممنوعیت صادرات نفت ایران را فعال کند، با گسترش منطقهای ایران مقابله کند و تحولات برنامههای هستهای و موشکی این کشور را دنبال کند.
ترامپ در رقابتهای ریاست جمهوری پیروز میشود
همه اینها موضوعاتی است که مجلس ایران در دوره حسن روحانی، رئیس جمهور پیشین کشور، نقش قوی و مؤثری در آنها ایفا کرد، زیرا با هدف کاهش تنش با غرب، محدودیتی مبرم بر سیاستهای روحانی و ظریف ایجاد کرد.
در سطح منطقه؛ بعید نیست که روابط ایران و پادشاهی عربستان با بازگشت ترامپ و حزب جمهوریخواه تحت تاثیر قرار گیرد و توافق برای از سرگیری روابط ایران و عربستان وارد مرحله آزمایشی واقعی شود.
پس از استقبال جنبش محافظهکار و جریان اعتدالگرا با دیپلمات ستاره خود جواد ظریف از این توافق برای احیای روابط، میتوان آن را پیروزی برای دیپلماسی محافظهکار تلقی کرد و بر اساس بررسیهای آن، انتظار میرود که جریان محافظهکار در مجلس جدید تهاجمیترین دوره را تجربه کند.
پادشاهی عربستان سعودی در صورت عقبنشینی از دستاوردهای توافق، متاثر از بازگشت ترامپ به قدرت خواهد بود.
همزمان با انتخابات مجلس شورای اسلامی و انتخابات مجلس خبرگان رهبری، «هیئت منتخب انتخاب رهبر» نیز برپا میشود.
به احتمال زیاد مجلس خبرگان رهبری منتخب، سومین رهبر جمهوری ایران را به عنوان جانشین رهبر فعلی، علی خامنهای که ۸۶ سال سن دارد، انتخاب خواهد کرد، زیرا دوره فعالیت این شورا به مدت هشت سال تمدید میشود. با توجه به تمدید دوره نمایندگی مجلس به مدت هشت سال، در این چرخه انتخاباتی تعداد نامزدهای تاییدشده توسط شورای نگهبان برای شرکت در انتخابات ۱۴۴ کاندید عنوان شده که برای رقابت بر سر تصاحب ۸۸ کرسی صورت میگیرد، یعنی تعدادی کرسی وجود دارد که تنها یک کاندید برای آنها درنظر گرفته شده که از جمله این کرسیها، کرسی استان خراسان رضوی و نامزدی رئیس جمهور فعلی، «ابراهیم رئیسی» است که شاید پیشدرآمدی برای تصدی سمت هدایتی او باشد که اهمیت این انتخابات را در شکل دادن به آینده جمهوری ایران افزایش میدهد.