مشق شجاعت معدنچیان طلا در افغانستان در جدال با مرگ و بدهی
همایون تکهای نان را پاره میکند و کمی چای مینوشد، در حالی که صدای ابزاری که همرزمانش برای استخراج طلا از کوهی در شمال شرق افغانستان استفاده میکردند، برای مدت کوتاهی خاموش میشود.
پس از اینکه این مکانیک ۳۰ ساله نتوانست در شهر همجوار فیضآباد شغلی پیدا کند، به جمع انگشتشماری از افراد بیکار دیگر پیوست تا در قلههای ولایت بدخشان در جستجوی این فلز گرانبها سنگها را حفر کنند.
همایون میگوید: «پنج یا شش نفر بیکار بودیم که به اینجا آمدیم تا ببینیم میتوانیم چیزی پیدا کنیم یا نه.
حفر چهار تونل در معدن کوچک، نهتنها چیز قابلتوجهی برای آنها در پی نداشت، بلکه آنها را مجبور کرد پسانداز ناچیز خود را نیز صرف سوخت و ابزارآلات کنند.
همایون تایید میکند که کاوشگران در معادن دیگر منطقه طلا پیدا کردهاند. بنابراین آنها به حفاری ادامه میدهند، به این امید که گنج ارزشمندی پیدا کنند که آنها را از خطر افتادن زیر بار بدهی محافظت کند.
زیان و بدهی
قدیرخان اذعان میکند که این خسارات میتواند بسیار زیاد باشد و میگوید: «کسانی هستند که وام گرفتهاند و در این تونلها چیزی پیدا نکردهاند.
وی افزود: آنها ۲۰۰ یا ۳۰۰ هزار افغانی معادل ۲۸۰۰ تا ۴۲۰۰ دلار ضرر کردند و چارهای جز این نداشتند که به دنبال شغل دیگری باشند و برای پرداخت بدهیهای خود پول به دست آورند.
قادر خان پیرمرد ۷۴ ساله، یکی از افرادیست که در این جمع حضور دارد و چارهای جز ادامه کار ندارد.
اگرچه بازگشت طالبان به قدرت در سال ۲۰۲۱ به دو دهه جنگ با آمریکاییها و متحدان آنها پایان داد، اما به گفته بانک جهانی نیمی از جمعیت افغانستان زیر خط فقر زندگی میکنند.
شریف ۶۰ ساله قبلاً گاوداری میکرد. اما او یک سال است که در پی اکتشاف طلا است و دو تن از فرزندان او نیز برای یافتن کار به ایران رفتهاند.
او با گلایه از کمبود آب، با توجه به ادامه خشکسالی در کشور برای سومین سال، میگوید: «ما به کشاورزی ادامه میدهیم، اما دیگر مثل قبل نیست.»
خطر مرگ
در سواحل رودخانه کوکشا، که بین قلههای پوشیده از برف جریان دارد، مردان از سطلها برای ریختن آب روی انبوه گرد و غبار استفاده میکنند، سپس آن را روی موادی که از داخل ماشین گرفتهشده و روی تکههای چوب پخش میشود، الک میکنند.
درآمد حاصل از اولین شستشو برای تامین مالی تجهیزات مورد نیاز برای فعال نگهداشتن معدن استفاده میشود و درآمد حاصل از شستشوی دوم و سوم را کارگران به اشتراک میگذارند.
مرد جوانی از حرکت دادن ظرفی که در آن سنگ از طلا جدا شده دست میکشد و از جیب خود یک تکه پلاستیک پیچیده شده دور مقدار کمی فلز گرانبها به ارزش تقریبی ۴۰۰۰ افغانی بیرون میآورد.
همایون میگوید که در پایان ماه فوریه ۴.۵ گرم طلا به قیمت ۱۸۰۰۰ افغانی (۲۵۰ دلار) فروخته میشد.
در بازار جهانی، قیمت فلز زرد به بالاترین حد تاریخی رسید و اونس در نهایت از آستانه ۲۲۰۰ دلار عبور کرد.
حتی اگر کاوشگران افغان موفق به یافتن مقادیر زیادی طلا شوند، باید یک پنجم سود را به مقامات طالبان بسپارند.
در حین عملیات حفاری در کوههای افغانستان، کارگران نه تنها با خطر بدهی، بلکه با مرگ نیز مواجه میشوند، زیرا ریزش معدن در افغانستان رایج است که سرشار از مواد معدنی و سنگهایی مانند لاجورد است که ولایت بدخشان به آن شهرت دارد.
معدنچیان رودخانه کوکشا میگویند اخیراً دوستان خود را از دست دادهاند. در ماه فوریه، رسانههای محلی از مرگ یک کارگر در ریزش معدن در ولایت همجوار تخار خبر دادند.
در سال ۲۰۱۹، حداقل ۳۰ نفر در بدخشان بر اثر سقوط یک معدن طلای در حال اکتشاف، جان باختند.
اما، با وجود همه این مسائل، معدنچیان به حفاری ادامه میدهند. همایون میگوید: «تاکنون چیز زیادی پیدا نکردهایم، اما امیدواریم و به خدا توکل کردهایم.»