افزایش چشمگیر ناهنجاری مغناطیسی در جنوب اقیانوس اطلس: ماجرا چیست؟
دانشمندان از گسترش سریع ناحیه‌ای ضعیف در میدان مغناطیسی زمین خبر داده‌اند که ممکن است پیامدهای مهمی برای ماهواره‌ها و فناوری‌های ارتباطی داشته باشد.
این منطقه که با نام «ناهنجاری جنوب اقیانوس اطلس» شناخته می‌شود، از سال ۲۰۱۴ تاکنون به وسعتی تقریباً دو برابر ایالت تگزاس گسترش یافته و هم‌زمان سالانه حدود ۱۴ مایل به‌سمت غرب و قاره آفریقا در حال حرکت است. پژوهش جدید نشان می‌دهد شدت این ناهنجاری تا ۲۵ درصد افزایش یافته است.
ریشه این پدیده به جریان‌های آهن مذاب در هسته بیرونی زمین بازمی‌گردد؛ جایی که میدان مغناطیسی زمین شکل می‌گیرد. میدان مغناطیسی همان سپر حفاظتی سیاره در برابر ذرات باردار خورشیدی و پرتوهای کیهانی است، اما تضعیف آن در این ناحیه می‌تواند تهدیدی برای ماهواره‌های عبوری باشد. به گفته پژوهشگران، گذر ماهواره‌ها از بالای این منطقه می‌تواند موجب از کار افتادن موقت تجهیزات، تخریب داده‌ها یا حتی آسیب دائمی به سخت‌افزار شود.
کریس فینلی، استاد ژئومغناطیس در دانشگاه فنی دانمارک و سرپرست این تحقیق گفت: «در این بخش از زمین، میدان مغناطیسی با شدتی متفاوت در حال تغییر است. اتفاق خاصی در حال رخ دادن است که موجب تضعیف غیرمعمول میدان شده.» او افزود که تغییرات مشاهده‌شده بیانگر پویایی شدید در درون زمین است که تأثیر آن تا فضا نیز امتداد دارد.
داده‌های این پژوهش حاصل یازده سال اندازه‌گیری از ماهواره‌های «سوارم» وابسته به آژانس فضایی اروپا است که میدان مغناطیسی زمین را با دقت بالا رصد می‌کنند. بررسی‌ها نشان داده است در حالی‌که نواحی ضعیف در نیم‌کره جنوبی به‌سمت غرب حرکت می‌کنند، بخش‌هایی از میدان در میانه اقیانوس اطلس در جهت شرق تغییر مکان می‌دهند. در شمال نیز مناطق مغناطیسی قوی‌تر در تنگه برینگ به‌سمت غرب و نواحی اطراف اندونزی و اقیانوس آرام غربی به‌سمت شرق در حال جابه‌جایی هستند.
همچنین مشخص شده است که در شمال کانادا، محدوده میدان مغناطیسی قوی حدود ۰٫۶۵ درصد از سطح زمین کاهش یافته که می‌تواند بر سامانه‌های ناوبری و عملیات ماهواره‌ای اثر بگذارد. پژوهشگران هشدار داده‌اند ادامه این روند ممکن است شرایط «آب‌وهوای فضایی» و پایداری فناوری‌های وابسته به مغناطیس را در سراسر جهان دگرگون کند.
فینلی در پایان گفت: «ناهنجاری جنوب اقیانوس اطلس در واقع هشداری از درون زمین است. سپر محافظ سیاره ما پویا و متغیر است و تغییرات در اعماق زمین می‌تواند تا فضا و زندگی روزمره ما اثر بگذارد.»
