وضعیت غم‌انگیز ایرانی‌ها؛ از خرید اقساطی خانه و خودرو به قسطی سفرکردن رسیدیم
تا چند سال قبل دریافت وام و پرداخت اقساط، اغلب برای خرید خانه، خودرو و یا وسایل برقی سنگین مورد استفاده قرار می‌گرفت، اما با شرایط غم‌انگیز اقتصادی این روزهای ایرانی‌ها، سفرهای نوروزی اقساطی جای خرید خانه و خودرو را گرفته است.
پیش‌تر مردم برای خرید خانه، خودرو و یا لوازم برقی سنگین و گران‌قیمت، زیربار دریافت وام و پرداخت قسط می‌رفتند، اما حالا با توجه به افزایش قیمت‌ها، خرید خانه برای قشر متوسط و ضعیف تبدیل به رویا شده و سفرکردن اقساطی جایگزین خانه در این فهرست شده است. این در حالی است که بخشی از جامعه ایرانی که دارای حداقل درآمد است، ممکن است توان سفر قسطی را نیز نداشته باشد.
به گفته امیر پویان رفیعی‌شاد، رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر سفر هوایی، گردشگری و زیارتی استان تهران، سفر به کالایی لوکس تبدیل شده که مصرف‌کننده آن قشر متمول است. سفرهای هوایی و قیمت بلیت‌ها، مانند سایر اقلام در ایران، همواره متأثر از قیمت دلار بوده که با نوسانات آن، تغییر می‌کند. این تغییرات در مورد پروازهای خارجی ملموس‌تر است.
ایرانیان بخاطر مراحل دشوار دریافت ویزا یا گرفتن دعوت‌نامه، محدودیت‌های زیادی برای انجام سفرهای خارجی دارند و گزینه‌های در دسترس و راحت برای سفر معمولا به دوبی، ترکیه و مالزی، خلاصه می‌شود. به خصوص ترکیه و دوبی که تعدادی از خوانندگان لس‌آنجلسی برای تعطیلات نوروزی به آن سفر می‌کنند و برای ایرانیان برنامه‌های ویژه برگزار می‌کنند.
قیمت تورهای مسافرتی در نوروز ۱۴۰۳ که دلار در کانال ۵۰ هزار تومان بود، بسته به نوع پرواز و هتل، برای ۳ شب اقامت در استانبول ۱۸ میلیون تومان، ۳ شب گشت‌وگذار در دوبی از ۲۴ میلیون و تور ۷ شب و ۸ روزه مالزی حدود ۸۷ میلیون تومان بوده است.
درحالیکه برای نوروز ۱۴۰۴، ۴ شب اقامت در استانبول ۳۶ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان و ۶ شب اقامت در هتل ۳ ستاره در دوبی ۳۵ میلیون تومان است. البته در سال‌های اخیر مقاصد دیگری نیز اضافه شده مانند روسیه که شروع قیمت تور آن از ۳۵ میلیون تومان به اضافه ۴۶۰ دلار است. هزینه تورهایی خارجی به خصوص در مورد کشورهای اروپایی، بخشی از آن به صورت ریالی و بخشی دیر دلاری محاسبه می‌شود. به عنوان مثال سریلانکا از جمله کشورهایی است که ظرف سال‌های اخیر به لیست سفر ایرانیان اضافه شده است. ۵۰ میلیون تومان به اضافه ۷۹۵ دلار هزینه تور آن است.
قیمت تورهای داخلی هم چندان ارزان نیست. تور ۴ روزه زیگورات چغازنبیل تا شوشتر و تنگه عقیلی برای ۴ روز و ۳ شب، ۱۱ میلیون تومان است. این سفر اتوبوسی با اقامتگاه مسافران سنتی است. هزینه یک تور ۶ روزه با قطار به قشم، هرمز و هنگام و جزایر ناز برای ۶ روز و ۵ شب ۱۷ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان است. بوشهر از جمله استان‌هایی است که ظرف سال‌های اخیر جزو مقاصد گردشگری داخلی قرار گرفته و نوروز یکی از بهترین زمان‌ها برای سفر است. تور ۵ روزه بوشهرگردی ۱۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان است. سفر با قطار است و اسکان در یک هتل ۳ ستاره خواهد بود.
از همین رو، گزینه سفر قسطی و پرداخت اعتبار برای سفر، امسال در لیست خدمات همه آژانس‌های مسافرتی قرار گرفته است. رئیس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر سفر هوایی، گردشگری و زیارتی استان تهران، نیز این موضوع را تایید کرده و گفته «وقتی مردم بودجه پرداخت یک‌باره هزینه‌های سفر را ندارند، به سفر اقساطی روی می‌آورند. اکنون تمایل به انجام این سفرها بیشتر شده و آژانس‌های مسافرتی نیز، این بسته سفر را طراحی کرده‌اند.»
یکی از آژانس‌های مسافرتی سه گزینه پرداخت اعتبار ۲۵، ۵۰ و ۷۰ میلیون تومانی برای هر مسافر را در نظر گرفته است. پرداخت این وام سفر یا سفر اقساطی، ۱۲ ماهه است و مسافر باید به ازای ۲۵ میلیون تومان ۲۸ میلیون و ۲۲۲ هزار تومان، ۵۰ میلیون تومان را با محاسبه بهره، ۵۶.۵ میلیون تومان و اعتبار سفر ۷۵ میلیون تومانی را باید ۸۴ و ۶۶۸ هزار تومان پرداخت کند. شرایط دریافت اعتبار، داشتن چک صیادی است.
اگرچه با چنین شرایطی هزینه سفر برای هر فرد به شدت زیاد شده و سودی که بابت اقساط پرداخت می‌کند مبلغ قابل ملاحظه‌ای است، اما با توجه به شرایط اقتصادی، امسال سفرهای قسطی پیشنهاد می‌شود، سفرهایی که نوروز امسال انجام می‌شود و نوروز سال آینده پرداخت اقساط آن تمام می‌شود. با چنین روندی، سفر به عنوان بخشی از تجربه انسانی، در حال حذف شدن از زندگی بخش کثیری از جامعه ایرانی است.
