تعطیلی «اینستکس» توسط اروپا «به خاطر مردم ایران»؛ واکنش ایران چه بود؟
اتحادیه اروپا از منحل شدن سازوکار مالی تجارت با ایران، موسوم به اینستکس، بعد از چهار سال از راه‌اندازی آن خبر داد.
انگلیس، آلمان و فرانسه در بیانیه‌ای مشترک که روز پنج‌شنبه (۱۸ اسفند) در سایت دولت انگلیس منتشر شد، اعلام کردند: «سامانه اینستکس در سال ۲۰۱۹ توسط فرانسه، آلمان و انگلیس راه‌اندازی شد تا تجارت قانونی با ایران به‌ویژه در زمینه بشردوستانه را تسهیل کند.»
این بیانیه افزود که در حالیکه این سازوکار طی چهار سال اخیر تلاش کرده تا تبادلات تجاری میان ایران و اروپا را تسهیل کند، اما «ایران به طور سیستماتیک و به دلایل سیاسی از انجام وظایف توسط اینستکس جلوگیری کرده است.»
تروئیکای اروپایی در ادامه بیان کردند که ایران تنها در اوایل در ۲۰۲۰ به یک تبادل مالی برای واردات کالاهای پزشکی از اروپا به ایران راضی شد، اما پس از آن «به طور عامدانه جلوی پیشنهادات برای تبادل میان انگلیس، نروژ، اتحادیه اروپا و ایران را گرفته است.»
انگلیس، آلمان و فرانسه تاکید کردند: «امتناع ایران از استفاده از اینستکس جنبه سیاسی داشت و نشان می‌دهد دولت ایران با عدم همکاری در زمینه صادرات دارو و سایر کالاهای حیاتی، اقدام علیه منافع مردم خود را انتخاب کرده است.»
واکنش وزارت خارجه ایران
وزارت امور خارجه ایران امروز (جمعه – ۱۹ اسفند) به تعطیلی «اینستکس» واکنش نشان داد.
ناصر کنعانی، سخنگوی این وزارت‌خانه گفت: «متاسفانه دولت‌های اروپایی در کنار بی‌عملی در خصوص سایر تعهدات خود، در راه‌اندازی موثر اینستکس نیز ناکام بودند و اقدامات لازم و ضروری برای فعالسازی آن در قالب انجام تعهدات اروپا ذیل برجام را انجام ندادند.»
او با اشاره به اینکه اروپا «هیچ منبع مالی یا خط اعتباری بلندمدت» به «اینستکس» تزریق نکرد، افزود: «ایران هیچگاه به اینستکس دل نبسته بود و تجارت بین‌المللی خود را از سایر کانال‌های مالی و بانکی بین‌المللی انجام داده است.»
سازوکار «اینستکس» در بهار ۱۳۹۸ برای ادامه تجارت ایران با اتحادیه اروپا و برخورداری این کشور از مزایای برجام با وجود تحریم‌های آمریکا طراحی و راه‌اندازی شده بود.
شرکای این سازوکار مالی شامل فرانسه، آلمان، بلژیک، دانمارک، فنلاند، هلند، نروژ، اسپانیا، سوئد و انگلیس بوده‌اند.
آسوشیتدپرس تاکید می‌کند «اینستکس» از زمان راه‌اندازی تاکنون، تنها یک عملیات نقل و انتقال مالی انجام داده است.
