روز جهانی کارگر؛ فرصتی برای بازنگری در حقوق و شرایط کارگران
از باسکرویل تا یازدهم اردیبهشت: تاریخچه روز جهانی کارگر در ایران
روز جهانی کارگر هر ساله در سراسر جهان به منظور گرامیداشت دستاوردها و مبارزات طبقه کارگر و همچنین به عنوان فرصتی برای جلب توجه به مسائل مربوط به کارگران برگزار می‌شود.
ریشه این روز که سالانه در روز اول ماه مه جشن گرفته می‌شود، به جنبش‌های کارگری اواخر قرن نوزدهم برمی‌گردد. در آن زمان کارگران در سراسر جهان برای کاهش ساعات کار، افزایش حقوق و شرایط کاری بهتر دست به اعتصاب و تظاهرات زدند.
تاریخچه:
در سال ۱۸۸۶، فدراسیون تجارت کارگری آمریکا (AF of L) خواستار یک روز کاری هشت ساعته در سراسر کشور شد. در اول ماه مه، کارگران در سراسر ایالات متحده دست به اعتصاب و تظاهرات زدند.
این اعتراضات به خشونت کشیده شده و در شیکاگو، پلیس به سوی تظاهرات کنندگان شلیک کرد که منجر به کشته شدن تعدادی از افراد شد.
به دنبال این خشونت‌ها مبارزه برای تصویب قانون ۸ ساعت کار در روز برای چند سال با وقفه مواجه شد. اما در ۱ مه ۱۸۹۰ به دعوت اتحادیه‌های کارگری آمریکا تظاهرات گسترده دیگری صورت گرفت که تا چند سال بعد در همین تاریخ برگزار می‌شدند.
از اوایل سده ۲۰ (میلادی) با قدرت گرفتن جنبش‌های سوسیالیستی در شماری از کشورهای جهان، روز ۱ مه به عنوان روز جهانی کارگر مورد توجه ویژه قرار گرفت.
از آن زمان روز جهانی کارگر در بسیاری از کشورهای جهان با تظاهرات، راهپیمایی‌ها، سخنرانی ها و سایر رویدادها جشن گرفته می‌شود. برخی از کشورها این روز را به عنوان تعطیل رسمی در نظر می‌گیرند.
اهمیت روز جهانی کارگر:
روز جهانی کارگر فرصتی برای:
- گرامیداشت دستاوردهای طبقه کارگر: کارگران در طول تاریخ برای حقوق خود مبارزه کرده‌اند و روز جهانی کارگر زمانی برای گرامیداشت دستاوردهایشان است.
- جلب توجه به مسائل مربوط به کارگران: امروزه کارگران در سراسر جهان با چالش‌هایی مانند فقر، نابرابری و ناامنی شغلی روبرو هستند. روز جهانی کارگر زمانی برای افزایش آگاهی در مورد این مسائل و ترویج گفتگو در مورد راه حل‌ها است.
- تقویت همبستگی بین کارگران: روز جهانی کارگر زمانی برای کارگران در سراسر جهان است تا متحد شوند و برای حقوق و منافع مشترک خود مبارزه کنند.
روز کارگران در ایران:
منابع مختلف تاریخ دقیق اولین مراسم روز جهانی کارگر در ایران را به طور قطعی مشخص نمی‌کنند.
برخی منابع اولین مراسم را به طور مخفیانه در سال ۱۲۷۹ و با شرکت ۱۳ نفر در شهر باکو نسبت می‌دهند.
منابع دیگر برگزاری اولین مراسم را در سال ۱۲۹۹ و در شهر تبریز به مناسبت گرامیداشت «هوارد باسکرویل» معلم آمریکایی که در جریان جنگ تبریز کشته شده بود، ذکر می‌کنند.
با این حال، اکثر منابع تاریخی اولین مراسم روز جهانی کارگر در ایران را به طور علنی و با حضور تعداد قابل توجهی از کارگران در سال ۱۳۰۱ و در شهر تهران مرتبط می‌دانند. در این مراسم که به ابتکار «شورای مرکزی فدراسیون سندیکای کارگری» برگزار شد، کارگران خواستار کاهش ساعات کار به ۸ ساعت در روز، افزایش حقوق و بهبود شرایط کار بودند.
مهمترین رویدادها در تاریخ روز جهانی کارگر ایران:
سال ۱۳۲۵: تظاهرات کارگران در کرمانشاه به خاک و خون کشیده شد و ۱۴ کارگر جان خود را از دست دادند. این واقعه به عنوان اولین کشتار روز جهانی کارگر در ایران شناخته می‌شود.
دهه ۱۳۵۰: با افزایش فعالیت‌های سیاسی در ایران، روز جهانی کارگر نیز به روزی برای ابراز مخالفت با رژیم پهلوی تبدیل شد. در این دهه، تظاهرات روز جهانی کارگر با خشونت شدید نیروهای امنیتی روبرو بود.
پس از انقلاب خمینی: در سال ۱۳۵۸، اولین مراسم روز جهانی کارگر پس از انقلاب با حضور گسترده کارگران و مقامات دولتی برگزار شد. از آن زمان تاکنون، این روز به طور رسمی در ایران به عنوان تعطیل ملی شناخته شده و هر ساله با برگزاری تظاهرات، راهپیمایی‌ها و گردهمایی‌ها گرامی داشته می‌شود.
چالش‌ها و مسائل روز جهانی کارگر در ایران:
در حالی که روز جهانی کارگر فرصتی برای بزرگداشت دستاوردها و مبارزات طبقه کارگر ایران است، اما همچنان چالش‌هایی وجود دارد که کارگران ایرانی با آن روبرو هستند.
- ناامنی شغلی: بسیاری از کارگران ایرانی با قراردادهای موقت و غیررسمی کار می کنند که امنیت شغلی آنها را به خطر می اندازد.
- دستمزد پایین: دستمزد بسیاری از کارگران ایرانی برای تامین نیازهای اولیه زندگی کافی نیست.
- عدم وجود شرایط کاری مناسب: بسیاری از کارگران ایرانی در شرایط ناامن و ناسالم کار می کنند.
- محدودیت های فعالیت های صنفی: فعالیت های تشکل های کارگری در ایران با محدودیت هایی روبرو است.
