میگ-۲۹ یا جی-۱۰ سی؛ چرا ایران جنگنده روسی را برگزید؟
با ورود چند فروند جنگنده میگ-۲۹ روسی به پایگاه هوایی شیراز، نخستین بار پس از بیش از سه دهه است که نیروی هوایی ایران شاهد الحاق هواپیماهای جدید به ناوگان خود می‌شود.
این رویداد بازتاب گسترده‌ای در محافل نظامی و رسانه‌ای داشته و پرسش‌هایی را درباره جهت‌گیری تسلیحاتی ایران به‌ویژه در حوزه هواپیماهای جنگنده مطرح کرده است.
در ماه‌های گذشته مقام‌های ایرانی از قراردادهایی برای خرید جنگنده‌های سوخو-۳۵ خبر داده بودند و بسیاری انتظار داشتند برنامه نوسازی شامل هواپیمای چینی جی-۱۰ سی نیز شود. این مدل چینی با وزن کمتر، هزینه پایین‌تر در عملیات و مزایایی همچون سامانه‌های حسگر پیشرفته و مواد ساخت مدرن شناخته می‌شود. با این حال، انتخاب تهران به‌سوی میگ-۲۹ که به‌ظاهر قدیمی‌تر و کمتر توسعه‌یافته است، شگفتی و تحلیل‌های متعددی را برانگیخته است.
میگ-۲۹ نخستین بار در سال ۱۹۸۲ وارد خدمت شد، یعنی بیست‌ودو سال پیش از ورود جی-۱۰ به میدان. در این مدت جی-۱۰ سی با پشتوانه صنایع دفاعی پیشرفته چین بارها به‌روزرسانی شده است. با وجود این، ایران چهار دلیل اصلی برای ترجیح دادن جنگنده روسی در برابر مدل چینی دارد.
نخست، امکان به‌دست آوردن تعداد زیادی از میگ-۲۹های به‌روزرسانی‌شده از راه تهاتر با صادرات صنایع دفاعی داخلی بدون فشار بر ذخایر ارزی. دوم، هزینه پایین‌تر برای دریافت بدنه‌های ذخیره‌شده این جنگنده‌ها که روسیه پیش‌تر حاضر شده بود آن‌ها را حتی به‌عنوان کمک رایگان واگذار کند و تنها هزینه نوسازی دریافت کند. این موضوع می‌تواند تعداد جنگنده‌های تحویلی به ایران را تا چهار برابر بیشتر از آنچه جی-۱۰ سی فراهم می‌کند برساند.
دلیل سوم، توانایی روسیه برای تحویل سریع است. کارخانه‌های سازنده میگ-۲۹ با نبود سفارش‌های بزرگ، ظرفیت کامل خود را به ایران اختصاص می‌دهند. در حالی که چین هرچند سالانه حدود پنجاه فروند جی-۱۰ سی تولید می‌کند، بیشتر آن‌ها به نیازهای داخلی ارتش خود و مشتریانی چون پاکستان و شاید مصر و سودان اختصاص دارد. روسیه نیز توانایی تحویل بیش از صد جنگنده از موجودی انبار را در کوتاه‌مدت دارد.
چهارمین دلیل، تجربه پیشین ایران در به‌کارگیری دو اسکادران میگ-۲۹ از سال ۱۳۶۸ است که روند نگهداری و آموزش نیروها را آسان‌تر می‌کند. در مقابل، ورود کامل یک مدل جدید مانند جی-۱۰ سی نیازمند زمان طولانی و زیرساخت متفاوت است.
با وجود عمر بالای این هواپیماها، نوسازی آن‌ها با رادارهای پیشرفته زهوک و تجهیز به موشک‌های آر-۷۷ ام می‌تواند توانایی قابل توجهی در برابر جنگنده‌های اف-۱۵ و اف-۱۶ اسرائیلی به ایران بدهد.
