اختلال موقت اینترنت در ایران ساعاتی پس از بازگشت خامنهای؛ ماجرا چه بود؟

در نخستین ساعات بامداد یکشنبه ۱۶ تیر، کاربران بسیاری در نقاط مختلف ایران از قطع یا کندی شدید اینترنت خبر دادند. این قطعی ساعتی پس از اولین حضور علی خامنهای رهبر ایران در انظار عمومی پس از ۲۲ روز غیبت اتفاق افتاد. اما ماجرا چه بود؟
این اختلال گسترده که از حدود ساعت ۲ بامداد آغاز شد، نگرانیهایی را در میان مردم و فعالان فضای مجازی برانگیخت.
سایت نظارت بر اینترنت «نتبلاکس» نیز در اطلاعیهای رسمی، اختلال شدید در اتصال اینترنت ایران را تأیید کرد و اعلام داشت که دادههای زنده شبکه نشان میدهد این اختلال در سطح ملی رخ داده است.
گزارشهای کاربران نیز این اختلال را تأیید کرده و گفتهاند که طی دو ساعت دسترسی به بسیاری از سرویسهای اینترنتی بهطور کامل یا نسبی قطع شده بوده است.
حدود ساعت ۴ بامداد، «نتبلاکس» در بهروزرسانی اطلاعیه خود اعلام کرد که وضعیت اینترنت به حالت عادی بازگشته است. این نهاد بینالمللی که فعالیت آن بر پایش و تحلیل وضعیت اینترنت در کشورهای مختلف متمرکز است، تأکید کرد که شدت اختلال در این مدت قابلتوجه و فراتر از قطعیهای معمول بوده است.
در پی این وقایع، شرکت ارتباطات زیرساخت نیز اطلاعیهای صادر کرد و بدون اشاره به جزئیات، اعلام داشت: «ارتباط بینالملل برخی مسیرهای زیرساخت کشور با مشکل مواجه شده و اختلال به صورت سراسری روی بیشتر ISPهای کشور اتفاق افتاده است.»
با این حال، تاکنون علت دقیق بروز این اختلال اعلام نشده است و سکوت مسئولان در این زمینه، بر ابهامات افزوده است. در فضای مجازی، برخی گمانهزنیهایی را درباره دلایل این رویداد مطرح کردهاند.
گروهی از کاربران معتقدند که این قطعی گسترده ممکن است با طرح بحثبرانگیز «طبقاتیسازی اینترنت» در ارتباط باشد؛ طرحی که در ماههای اخیر بارها از سوی نهادهای مختلف پیگیری شده و نگرانیهایی درباره محدودتر شدن دسترسی کاربران به اینترنت آزاد ایجاد کرده است.
از سوی دیگر، برخی دیگر نیز احتمال بروز مشکلات فنی یا حملات سایبری یا حتی جلوگیری از سواستفاده اسرائیل برای حمله به علی خامنهای را رد نکردهاند.