نخستین واکنشهای ایران و اسرائیل به بازگشت تحریمهای سازمان ملل

ایران روز یکشنبه بازگشت تحریمهای سازمان ملل علیه خود را غیرقانونی توصیف کرد و این اقدام را نتیجه سوءاستفاده سیاسی برخی کشورها دانست.
این موضع پس از آن اعلام شد که آلمان، فرانسه و بریتانیا مکانیسم موسوم به «بازگشت خودکار» یا «اسنپ بک» را فعال کرده و تمامی تحریمهای لغوشده در توافق هستهای سال ۲۰۱۵ را دوباره برقرار کردند.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در نامهای خطاب به آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل، که متن آن در شبکه اجتماعی ایکس منتشر شد، تأکید کرد اقدام سه کشور اروپایی از نظر حقوقی و رویهای معیوب بوده و از همین رو فاقد اعتبار است. او نوشت اجرای دوباره تحریمها «نقض آشکار» توافق هستهای برجام به شمار میرود و آن را «غیرموجه از منظر اخلاقی و سیاسی» خواند.
عراقچی در این نامه از گوترش خواست مانع از آن شود که کشورهای اروپایی و ایالات متحده سازمان ملل را برای مقاصد سیاسی خود مورد استفاده قرار دهند. به گفته او، دبیرکل باید اقداماتی برای جلوگیری از چنین روندی انجام دهد.
در مقابل، اسرائیل از بازگشت تحریمها استقبال کرد و آن را یک تحول مهم در برابر آنچه «نقضهای پیدرپی ایران در برنامه هستهای» نامید، توصیف کرد. وزارت امور خارجه اسرائیل در بیانیهای در ایکس نوشت این اقدام پاسخی بزرگ به رفتارهای ایران است، بهویژه در زمینه فعالیتهای هستهای که اسرائیل آن را نظامی میخواند. در ادامه این بیانیه آمده است هدف اصلی تحریمها روشن است: جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای، و جامعه جهانی باید از همه ابزارها برای تحقق این هدف استفاده کند.
تحریمهای بازگشته شامل ممنوعیت فروش و خرید سلاح و محدودیتهای سختگیرانه بر فعالیتهای مرتبط با غنیسازی اورانیوم است. این محدودیتها از نخستین ساعات روز یکشنبه اجرایی شد و نتیجه شکست تلاشهای دیپلماتیک در هفتههای گذشته بود.
سه کشور اروپایی که از امضاکنندگان توافق هستهای سال ۲۰۱۵ هستند، ماه گذشته روند بازگشت تحریمها را آغاز کردند و دلیل آن را تخطیهای مکرر ایران از تعهداتش عنوان کردند. به گفته آنها، گامهای ایران در افزایش سطح غنیسازی اورانیوم و محدودکردن دسترسی بازرسان بینالمللی نقض آشکار توافق به شمار میرود و به همین دلیل فعالسازی مکانیسم اسنپ بک ضروری بوده است.