افزایش اختلالات روانی در ایران؛ کارشناسان میگویند بیش از ۵۰ درصد مردم مبتلا شدهاند

در حالی که وزارت بهداشت ایران میزان شیوع اختلالات روانی در کشور را حدود ۲۵ درصد اعلام کرده، روانشناسان اجتماعی میگویند آمار واقعی بسیار بالاتر است و احتمال میرود بیش از نیمی از جمعیت کشور به نوعی از مشکلات روانی مبتلا باشند.
علیرضا شریفی یزدی، جامعهشناس و روانشناس اجتماعی، در گفتوگو با فرارو تأکید کرده است که دادههای وزارت بهداشت مربوط به سال ۱۴۰۱ بوده و شرایط سه سال اخیر، شامل بحرانهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، این آمار را بهشدت افزایش داده است. به گفته او، طلاق، فقر، فشارهای اجتماعی و ناامیدی سیاسی، همگی نشانههایی از رشد اختلالات روانی در جامعهاند.
این کارشناس با اشاره به ضعف آموزش عمومی درباره سلامت روان گفته است: «در جامعهای که بیش از ۱۰ میلیون نفر بیسواد مطلق دارد، آموزش مؤثر درباره بیماریهای روانی بسیار محدود است. تابو بودن مسائل روانی باعث میشود بسیاری از افراد از ترس قضاوت دیگران درباره افسردگی یا اضطراب خود سکوت کنند.»
شریفی یزدی یکی از عوامل تعیینکننده در افزایش مشکلات روانی را فقر و نابرابری اقتصادی دانسته و افزود: «فاصله طبقاتی، بیکاری و فشارهای ناشی از زندگی شهری احساس اضطراب و استرس را تشدید کردهاند. کاهش حمایتهای خانوادگی و افزایش خشونت خانگی نیز این وضعیت را وخیمتر کرده است.»
او در ادامه به نقش سیاست و محدودیتهای اجتماعی اشاره کرده و گفت: «بیسوادی سیاسی، محدودیت آزادیهای فردی و تحریمها موجب سرخوردگی و احساس ناتوانی در جامعه شدهاند. کمبود خدمات رواندرمانی و نابرابری در دسترسی به مراکز درمانی نیز بر شدت این بحران افزوده است.»
به گفته او، گرانی خدمات روانشناسی و نبود پوشش بیمهای یکی از چالشهای جدی درمان است. بسیاری از بیماران به دلیل هزینههای سنگین، درمان خود را نیمهکاره رها میکنند. ترس از برچسب «دیوانگی» نیز همچنان مانعی برای مراجعه مردم به روانپزشک است و نبود حمایت اجتماعی، چرخه اختلالات روانی را تداوم میدهد.
این جامعهشناس تأکید کرده است که عوامل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی در کنار هم زمینه افزایش مشکلات روانی را در کشور فراهم کردهاند و بدون برنامهریزی جامع و چندبعدی، نمیتوان انتظار بهبود این وضعیت را داشت.