ورود خاورمیانه به مرحله‌ای جدید با رقابت ژئوپلیتیک ترکیه و اسرائیل
تنش‌های فزاینده میان ترکیه و اسرائیل، دو متحد اصلی آمریکا، نظم شکننده خاورمیانه را وارد مرحله‌ای پرمخاطره کرده است.
این رقابت پس از جنگ دوازده‌روزه ایران و اسرائیل به اوج رسید؛ جنگی که توازن قدرت را در منطقه دگرگون ساخت و موجب شد آنکارا با چرخشی آشکار، اسرائیل را دشمن شماره یک خود معرفی کند.
هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه، اخیراً در نشست سازمان همکاری اسلامی گفت: «مسئله اصلی ما فقط اسرائیل است.» این سخنان نشان‌دهنده تغییر راهبردی سیاست خارجی ترکیه در قبال اسرائیل است؛ کشوری که زمانی شریک راهبردی آنکارا بود، سپس به رقیب منطقه‌ای تبدیل شد و اکنون در موضع دشمنی کامل قرار گرفته است.
رجب طیب اردوغان سال‌ها نگران گسترش نفوذ اسرائیل در منطقه بود؛ نگرانی‌ای که اکنون به دغدغه اصلی دولت او تبدیل شده است. متحدان داخلی اردوغان، از جمله دولت باغچلی، نیز تل‌آویو را متهم کرده‌اند که در پی بی‌ثبات‌سازی ترکیه و محاصره آناتولی است؛ اتهامی که به یکی از محورهای اصلی گفتمان رسانه‌ای و سیاسی ترکیه بدل شده است.
در مقابل، اسرائیل نیز ترکیه را تهدیدی راهبردی می‌داند. برخی نهادهای امنیتی اسرائیل، نفوذ فزاینده آنکارا در سوریه را حتی جدی‌تر از تهدید ایران ارزیابی کرده‌اند. حمایت صریح اردوغان از حماس و دشمنی ترکیه با متحدان اسرائیل در سوریه، از جمله کردها، باعث شده تل‌آویو به همکاری نظامی گسترده‌تری با این گروه‌ها روی آورد.
پس از سقوط نظام بشار اسد در اواخر سال ۱۴۰۳، سوریه به میدان اصلی رقابت دو کشور تبدیل شده است. ترکیه با تکیه بر گروه‌های هم‌پیمان خود در دمشق، نفوذ گسترده‌ای در این کشور ایجاد کرده، در حالی که اسرائیل با حملات هوایی و حمایت از کردها و دروزی‌ها تلاش دارد مانع یک‌دست شدن قدرت در سوریه شود. تنش‌ها زمانی تشدید شد که اسرائیل موضعی را که قرار بود پایگاه نظامی ترکیه شود، هدف قرار داد.
در این میان، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، که روابط نزدیکی با نتانیاهو و اردوغان دارد، با چالشی دیپلماتیک روبه‌روست. آمریکا که سال‌ها ترکیه و اسرائیل را ستون‌های ثبات منطقه می‌دانست، اکنون باید میان دو متحد دیرینه، نقش میانجی را ایفا کند..
