از افسانه تا واقعیت علمی: سرعت واقعی نور چقدر است؟
نور، پدیده‌ای که زندگی ما را روشن می‌کند، همواره مورد توجه دانشمندان بوده است. از زمان‌های قدیم تا امروز، درک ما از ماهیت و سرعت نور دستخوش تغییرات زیادی شده است. اما سرعت نور واقعاً چقدر است؟
در قرن پنجم قبل از میلاد، امپدوکلس آکراگاس اولین فیلسوفی بود که حدس زد نور با سرعت محدودی حرکت می‌کند. اما تا قرن هفدهم میلادی، هیچ تلاش جدی برای اندازه‌گیری این سرعت انجام نشد. در سال 1676، اوله رومر، ستاره‌شناس دانمارکی، با مطالعه حرکت قمرهای مشتری توانست اولین تخمین قابل قبول از سرعت نور را ارائه دهد.
پس از آن، دانشمندان مختلفی مانند جیمز بردلی و آلبرت مایکلسون با روش‌های دقیق‌تر به اندازه‌گیری سرعت نور پرداختند. اما نقطه عطف در این زمینه، ارائه نظریه نسبیت خاص توسط آلبرت اینشتین در سال 1905 بود. اینشتین ثابت کرد سرعت نور در خلأ مقداری ثابت و برابر با 299,792,458 متر بر ثانیه است.
امروزه می‌دانیم که سرعت نور در خلأ ثابت است، اما در محیط‌های مختلف تغییر می‌کند. برای مثال، سرعت نور در آب حدود 225,000 کیلومتر بر ثانیه و در شیشه حدود 200,000 کیلومتر بر ثانیه است. این تغییر سرعت به دلیل ساختار اتمی و مولکولی مواد رخ می‌دهد.
درک ماهیت نور نیز تحول چشمگیری داشته است. در ابتدا، نیوتن معتقد بود نور از ذرات ریزی به نام "گویچه" تشکیل شده است. بعدها، نظریه موجی نور توسط هویگنس مطرح شد. اما در نهایت، فیزیک مدرن به این نتیجه رسید که نور هم خاصیت موجی دارد و هم ذره‌ای - پدیده‌ای که به "دوگانگی موج و ذره" معروف است.
شناخت دقیق ماهیت و رفتار نور منجر به پیشرفت‌های چشمگیری در فناوری شده است. از ساخت سلول‌های خورشیدی و دوربین‌ها گرفته تا توسعه فیبرهای نوری و لیزرها، همه مدیون درک عمیق ما از نور هستند.
در حالی که هنوز ناشناخته‌های زیادی در مورد نور وجود دارد، دانشمندان همچنان به مطالعه و کشف ابعاد جدیدی از این پدیده شگفت‌انگیز ادامه می‌دهند. بی‌شک، پژوهش‌های آینده در زمینه نور می‌تواند افق‌های جدیدی را در علم و فناوری به روی ما بگشاید.
