سرمنشاء بیماری سرخک از کجاست؟
گزارش‌های اولیه در ایران باستان و تأثیرات ویرانگر آن در قاره آمریکا نشان‌دهنده تاریخچه طولانی این بیماری است که با منشأ احتمالی از ویروس‌های حیوانی در جوامع کشاورزی اولیه، از خاورمیانه و شبه‌قاره هند به سراسر جهان گسترش یافت.
بیماری سرخک که با تب، راش پوستی و عوارضی مانند ذات‌الریه و آنسفالیت همراه است، یکی از بیماری‌های ویروسی واگیردار است که از گذشته‌های دور به‌عنوان تهدیدی جدی برای سلامت بشر شناخته می‌شود.
محققان معتقدند این ویروس حدود قرن ششم یا هفتم میلادی از طریق تماس نزدیک انسان و دام در جوامع کشاورزی پدید آمده است.
شواهد مولکولی نشان می‌دهد که ویروس سرخک در نتیجه جهش‌های ژنتیکی از ویروس‌های حیوانی به انسان منتقل شده و به یک پاتوژن اختصاصی انسانی تبدیل شده که احتمالاً در مناطقی با تراکم جمعیتی بالا رخ داده، جایی که ویروس امکان انتشار سریع را داشته است.
اولین گزارش‌های مستند سرخک به قرن نهم میلادی بازمی‌گردد، زمانی که پزشک ایرانی، محمد زکریای رازی، در کتاب «الحاوی» شرح دقیقی از علائم سرخک ارائه و آن را از آبله متمایز کرد. او سرخک را «حصبه» نامید و با اشاره به ویژگی‌های واگیردار و علائم بالینی آن مانند تب، بثورات پوستی و ... ماهیت بیماری را توصیف کرد، که نشان‌دهنده درک پیشرفته او از بیماری‌های عفونی در آن زمان است.
سرخک احتمالاً ابتدا در مناطقی با جوامع متراکم مانند بین‌النهرین، ایران باستان و شبه‌قاره هند شایع شد، زیرا این مناطق از مراکز تمدنی اولیه با جمعیت بالا بودند. تا قرون وسطی، سرخک از طریق تجارت و مهاجرت به اروپا، آفریقا و آسیای شرقی گسترش یافت. در قرن‌های ۱۵ و ۱۶ میلادی، با اکتشافات استعماری، سرخک به قاره آمریکا منتقل شد و تأثیرات ویرانگری بر جمعیت‌های بومی گذاشت که هیچگونه ایمنی قبلی نداشتند.
توسعه واکسن سرخک در سال ۱۹۶۳ توسط جان اندرس، کنترل این بیماری را وارد مرحله جدیدی کرد و برنامه‌های ایمن‌سازی جهانی، به‌ویژه توسط سازمان جهانی بهداشت، میزان بروز سرخک را به‌طور چشمگیری کاهش داد.
