عرضه داروی جدید پیشگیری از ایدز از سال ۲۰۲۷: آیا به ایران هم می‌آید؟
سازمان یونیتید و بنیاد بیل و ملیندا گیتس اعلام کردند که از سال ۲۰۲۷ نسخه‌های ارزان‌تر داروی تزریقی «لناکاپاویر» برای پیشگیری از ایدز در بیش از ۱۰۰ کشور جهان در دسترس خواهد بود.
این دارو که هر شش ماه یک بار تزریق می‌شود، طبق نتایج آزمایش‌ها می‌تواند خطر انتقال ویروس اچ‌آی‌وی را بیش از ۹۹.۹ درصد کاهش دهد.
یونیتید و بنیاد گیتس روز چهارشنبه دوم مهر خبر دادند که توافق‌نامه‌هایی با چند شرکت داروسازی هندی به امضا رسانده‌اند تا تولید نسخه‌های ژنریک این دارو آغاز شود.
قرار است این نسخه‌ها با هزینه سالانه ۴۰ دلار برای هر نفر در ۱۲۰ کشور توزیع شوند. هنوز مشخص نیست این ۱۲۰ کشور کدام کشورهای جهان را شامل می‌شوند و آیا با توجه به تحریم‌ها ایران نیز مشمول دریافت این دارو می‌شود یا نه.
به گفته کارمن پرز کاساس، مدیر راهبردی اچ‌آی‌وی در یونیتید، تفاوت قیمت نسخه اصلی و ژنریک اهمیت حیاتی این اقدام را نشان می‌دهد. او تاکید کرد: «اکنون، با این دارو می‌توانیم به ایدز پایان دهیم.»
نسخه اصلی لناکاپاویر با نام تجاری «یزتوگو» توسط شرکت آمریکایی گیلیاد ساینسز تولید می‌شود و هزینه سالانه آن در ایالات متحده حدود ۲۸ هزار دلار است. گیلیاد در اکتبر ۲۰۲۴ با شش شرکت تولیدکننده داروهای ژنریک قرارداد امضا کرد تا این دارو به عنوان نخستین داروی پیشگیری پیش از تماس با اثرگذاری طولانی‌مدت در کشورهای کم‌درآمد و با درآمد متوسط عرضه شود.
یونیتید اعلام کرده است که تولید در ابتدا در هند انجام خواهد شد و سپس برنامه‌ریزی برای تولید منطقه‌ای ادامه خواهد یافت. هم‌زمان بنیاد گیتس نیز از توافق مشابهی با یک شرکت هندی دیگر خبر داده است.
بر اساس آمار برنامه مشترک سازمان ملل متحد در زمینه ایدز، از سال ۲۰۱۰ تاکنون موارد ابتلا به اچ‌آی‌وی در جهان ۴۰ درصد کاهش یافته است، اما تنها در سال ۲۰۲۴ همچنان حدود ۱.۳ میلیون نفر به این ویروس مبتلا شدند.
تا پیش از عرضه نسخه‌های ژنریک در سال ۲۰۲۷، شرکت گیلیاد با صندوق جهانی مبارزه با ایدز، سل و مالاریا توافق کرده است که این دارو را با قیمتی پایین‌تر در اختیار کشورهای کم‌درآمد قرار دهد. دولت آمریکا نیز در اوایل ماه جاری تعهد خود را به توافق سال ۲۰۲۴ برای حمایت از این طرح اعلام کرد و این پروژه از کاهش کمک‌های خارجی در امان مانده است.
این ابتکار پس از تایید رسمی داروی یزتوگو در ایالات متحده در ژوئن آغاز شد و قرار است نخستین محموله آن تا پایان امسال به دست یکی از کشورهای آفریقایی برسد.
