کره زمین مبتلا به تغییرات بدون بازگشت میشود
براساس یک گزارش تحقیقی جدید، علاوه بر ۵ سامانه مهم زمین که با خطر رسیدن به نقطه عطف مواجه شدهاند و گذر از آن میتواند به پیامدهای بزرگ و برگشتناپذیر در این عرصه بیانجامد، سه سامانه دیگر نیز در معرض رسیدن به این نقطه بدون بازگشت هستند.
سامانهها مجموعهای از اجزاء، فرآیندها و فعل و انفعالات فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیکی و اجتماعی هستند که بر وضعیت و تغییرات سیاره زمین تأثیر میگذارند. سامانه آب و هوایی که به آن Tipping Point گفته میشود نقطهای است موسوم به «نقطه عطف» که گذر از آن میتواند به پیامدهای بزرگ و اغلب بازگشتناپذیر در این سامانهها منجر شود.
طبق نتایج تحقیقات مشترک دانشمندان مؤسسه تأثیرات آب و هوای پوتسدام (PIK)، که همراه با بیش از ۲۰۰ پژوهشگر دیگر با مدیریت دانشگاه بریتانیایی اکستر (Exeter) انجام گرفته، اگر دمای زمین در دهه ۲۰۳۰ یک و نیم درجه دیگر افزایش یابد، علاوه بر پنج سیستمی که قبلاً در معرض نابودی قرار داشتند، سه سیستم دیگر با تهدید جدی روبرو خواهند شد.
به ادعای سینا لوریانی، یکی از نویسندگان اصلی این گزارش، عبور از نقاط عطف در این سامانهها میتواند «تغییرات اساسی و گاه ناگهانی را ایجاد کند» و این تغییرات ممکن است «بهطور برگشتناپذیری سرنوشت بخشهای مهمی از سیستم زمین را برای صدها یا هزاران سال آینده نیز تعیین کنند.»
طبق این تحقیقات، این سیستمها شامل لایههای یخی در گرینلند و قطب جنوب و گردابهای قطبی در شمال اقیانوس اطلس هستند. اما سیستمهایی که از دهه ۲۰۳۰ به بعد در معرض تهدید قرار میگیرند، شامل جنگلهای شمالی، جنگلهای مانگرو یا حرا و علفزارهای دریایی است.
هرچند لازم به ذکر است که نویسندگان این گزارش فرصتهایی را نیز به عنوان «نقاط عطف مثبت» ارزیابی کردهاند که میتوانند در «با ثبات کردن سیاره زمین و جلوگیری از اثرات منفی بر جوامع» نقش مهمی ایفا کنند.
این گزارش امروز ششم دسامبر در کنفرانس جهانی تغییرات اقلیمی (COP28) در دوبی ارائه شد.