تحول علمی در تشخیص و درمان سرطان پروستات امید بهبود را افزایش داد
سرطان پروستات همچنان یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها در میان مردان جهان به شمار می‌رود و یکی از عوامل اصلی مرگ‌ومیر ناشی از سرطان محسوب می‌شود.
هم‌زمان با فرارسیدن ماه نوامبر، که به آگاهی‌رسانی درباره این بیماری اختصاص دارد، کارشناسان از تحولاتی سخن می‌گویند که طی سال‌های اخیر توانسته چشم‌انداز تشخیص و درمان را به‌طور چشمگیری تغییر دهد.
دکتر امین أبیض، متخصص طب سرطان و طب داخلی، در گفت‌وگویی تازه تأکید می‌کند که پیشرفت‌های پژوهشی و تکنولوژیک در دهه اخیر موجب افزایش بی‌سابقه نرخ بهبود شده است. او با اشاره به آمارهای جهانی می‌گوید حدود «۱ از هر ۸ مرد» ممکن است در طول زندگی خود با خطر ابتلا روبه‌رو شود. به‌گفته او، احتمال بروز بیماری پس از سن ۵۰ سالگی به‌طور محسوس افزایش می‌یابد، به‌ویژه در مردانی که سابقه خانوادگی یا جهش‌های ژنتیکی مانند BRCA۱ و BRCA۲ دارند. همچنین سبک زندگی نامناسب، اضافه‌وزن و کم‌تحرکی می‌تواند خطر را تشدید کند.
دکتر أبیض معتقد است سطح آگاهی عمومی همچنان پایین‌تر از حد مطلوب است و بسیاری از بیماران به‌دلیل شرم یا تأخیر در مراجعه، در مراحل پیشرفته تشخیص داده می‌شوند. او می‌گوید تشخیص زودهنگام با استفاده از آزمایش PSA و معاینه بالینی قادر است مرگ‌ومیر را بیش از ۵۰ درصد کاهش دهد. افزون بر این، استفاده از ام‌آرآی چندپارامتری در سال‌های اخیر به بهبود دقت تشخیص و جلوگیری از نمونه‌برداری‌های غیرضروری کمک کرده است.
در حوزه درمان، او توضیح می‌دهد که اگرچه درمان هورمونی همچنان رایج است، اما پیشرفت واقعی در ظهور درمان‌های هدفمند رخ داده است. داروهای موسوم به PARP inhibitors برای بیمارانی که دچار جهش‌های ژنتیکی مشخص هستند، توانسته‌اند سرعت رشد تومور را کاهش دهند و طول عمر بیماران را حتی در مراحل پیشرفته افزایش دهند. در همین راستا، درمان رادیونوکلئیدی هدفمند PSMA نیز به رویکردی تحول‌آفرین تبدیل شده و با هدف‌گیری دقیق گیرنده‌های خاص روی سلول‌های سرطانی، آسیب به بافت‌های سالم را به حداقل می‌رساند.
پیشرفت‌های چشمگیر در جراحی رباتیک نیز امکان برداشت تومور با کمترین عوارض و بیشترین دقت را فراهم کرده است، به‌طوری که حفظ اعصاب مرتبط با عملکرد مثانه و توان جنسی در مقایسه با جراحی‌های کلاسیک بسیار موفق‌تر صورت می‌گیرد.
دکتر أبیض اضافه می‌کند که پژوهش‌های جدید به سمت «پزشکی دقیق» حرکت می‌کنند؛ رویکردی که هر بیمار را بر اساس ویژگی‌های ژنتیکی و بیولوژیکی خود درمان می‌کند. همچنین استفاده از هوش مصنوعی در تحلیل تصاویر ام‌آرآی و نمونه‌های بافتی، دقت تشخیصی را در برخی موارد فراتر از ارزیابی انسانی برده است.
به‌گفته او، توسعه «خزعات مایع» که DNA تومور را از طریق نمونه خون بررسی می‌کند، در حال تبدیل شدن به ابزار مهمی برای پایش بیماری است. دکتر أبیض در پایان تأکید می‌کند که سرطان پروستات در صورت کشف زودهنگام قابل‌کنترل است و پیشرفت‌های علمی فرصت زندگی طولانی‌تر و بهتر را برای بیماران فراهم کرده است.
