آیا فروش خشخاش در عطاری‌های ایران مجاز شده است؟
دولت ایران اخیراً با هدف تأمین داروهای حیاتی برای بیماران صعب‌العلاج و کاهش وابستگی به واردات، تصمیم به کشت محدود خشخاش گرفته است؛ اما آیا این اقدام به معنای آزاد شدن تریاک است؟
این اقدام موجب برداشت‌های نادرست و گمانه‌زنی‌هایی شده که گویی کشت و فروش خشخاش به‌طور عمومی آزاد شده و اکنون نمونه‌هایی از عرضه آن در عطاری‌ها و فروشگاه‌های اینترنتی مشاهده می‌شود.
پیش از انقلاب ۱۳۵۷، کشت خشخاش در ایران انجام می‌شد، اما پس از آن قوانین سخت‌گیرانه‌ای وضع و کشت ممنوع اعلام شد و برای تولید و توزیع آن مجازات‌هایی تعیین گردید. تأمین خشخاش مورد نیاز صنعت دارویی نیز تا پیش از این عمدتاً از طریق واردات یا محموله‌های مکشوفه پلیس صورت می‌گرفت، اما با روی کار آمدن طالبان و ممنوعیت کشت در افغانستان، مسیر واردات محدود و میزان کشفیات نیز کاهش یافت که نگرانی‌هایی درباره کمبود داروهای مشتق از اپیات‌ها به دنبال داشت.
بر اساس گزارش ایسکانیوز، در واکنش به این کمبودها دولت موافقت کرده که کشت محدود برخی گونه‌های شقایق برای مصارف دارویی مجاز شود. محمد هاشمی، سخنگوی سازمان غذا و دارو، اعلام کرد رئیس‌جمهور با درخواست سازمان برای کشت گونه‌ای از شقایق با عنوان «شقایق سومنیفروم اولیفرا» موافقت کرده است و تأکید نمود که کشت قانونی تنها به منظور تولید داروهای حیاتی و مشتقات دارویی انجام خواهد شد.
هاشمی افزود این فرآیند تحت نظارت و الزامات امنیتی و قانونی قرار دارد و مطابق پروتکل‌های بین‌المللی مرجع کنترل مواد مخدر (INCB) پیش خواهد رفت. به گفته او، به‌دلیل ویژگی‌های ژنتیکی و واریته انتخاب‌شده، این گیاه «قابلیت تیغ‌زدن» به‌روش‌های مرسوم را ندارد و اصولاً پتانسیل سوءاستفاده عمومی یا تبدیل به ماده مصرفی غیرقانونی برای آن کاهش یافته است.
سخنگوی سازمان غذا و دارو همچنین تأکید کرد هدف از این تصمیم تأمین پایدار داروهایی مانند مورفین و کدئین و سایر مسکن‌های قوی برای بیماران نیازمند و اتاق عمل است و ارتباطی با مصرف غیرقانونی مواد مخدر ندارد. با این وجود، برخی برداشت‌های نادرست باعث شده که در فضای عمومی شایعاتی مبنی بر آزاد شدن کشت و فروش پخش شود و مواردی از عرضه خشخاش در عطاری‌ها و فروشگاه‌های آنلاین گزارش شود که به‌زعم مقام‌ها غیرقانونی است.
