دانشمندان «راز زندگی» را در ریشههای عمیق گیاهان کشف کردند

به گفته دانشمندان گیاهشناسی، ریشههای عمیق گیاهان یکی از اسرار حیات روی زمین را در خود جای دادهاند.
گیاهان بیصدا فتوسنتز میکنند. اگرچه این فرآیند بسیار پیچیده است و معادله شیمیایی آن ممکن است ساده به نظر برسد، اما یکی از اسرار حیات روی زمین است. آنها اکسیژن و غذا را برای گونههای مختلف زنده فراهم میکنند و حتی سیستم آب و هوای جهانی را کنترل میکنند. آنها نقش حیاتی در چرخه کربن دارند و میتوانند مقادیر زیادی دیاکسید کربن را از جو جذب کنند و شدت گرمایش جهانی را که در حال حاضر جهان را درگیر کرده است، کاهش دهند.
هر روز، دانشمندان گیاهشناسی از قابلیتهای باورنکردنی این گیاهان که بیصدا برای حفظ حیات در سیاره ما کار میکنند، پرده برمیدارند.
در همین راستا، یک گروه تحقیقاتی از دانشگاه نیویورک در ایالات متحده به دنبال بررسی نقش ریشهها در ذخیره کربن در اعماق خاک بودند. آنها به نتایج شگفتانگیزی رسیدند که در ۱۷ ژوئن ۲۰۲۵ در مجله Nature Communications منتشر کردند.
در اعماق
در اعماق خاک، مواد مغذی که به رشد و شکوفایی گیاهان کمک میکنند، در دسترس هستند و گیاهان آنها را از طریق ریشههای عمیق به دست میآورند.
پیش از این مشخص شده بود که هر گیاه یک مجموعه ریشه دارد، اما دانشمندان کشف کردهاند که برخی از گونههای گیاهی مجموعه دوم ریشههایی بسیار عمیقتر از آنچه قبلاً تصور میشد، دارند که گاهی اوقات به بیش از یک متر میرسند. از طریق این ریشهها، گیاهان از ذخایر پنهان مواد مغذی غذا دریافت میکنند و ممکن است کربن را در زیر زمین ذخیره کنند و تأثیر گرمایش جهانی را کاهش داده و با تغییرات اقلیمی مبارزه کنند.
این نشان میدهد که این سیستمهای ریشهزنی دوگانه نقش مؤثری در تثبیت اکوسیستمها دارند. شایان ذکر است که سیستمهای ریشهزنی دوگانه به گیاهانی اشاره دارند که دو سیستم ریشه مختلف را برای دسترسی به منابع متنوع در خاک توسعه میدهند.
مطالعه
محققان دادههای خاک عمیق را از شبکه ملی رصدخانه محیط زیست (NEON) به دست آوردند. این پایگاه داده بر اساس نمونههای خاک جمعآوری شده از ۶.۵ فوت زیر سطح است، عمقی عمیقتر از آنچه در مطالعات بومشناسی سنتی استفاده میشود، که اغلب فقط به عمق یک متر میرسد. از این طریق، محققان توانستند الگوهای ریشهای دیگری را کشف کنند که مناطق آب و هوایی متنوعی را در بر میگیرد.
محققان نتیجه گرفتند که تقریباً ۲۰ درصد از اکوسیستمهای مورد مطالعه، لایه دوم و عمیقتری از ریشهها را در عمق بیش از یک متر زیر سطح ایجاد کردهاند. این نشان میدهد که گیاهان به روشهای قبلاً ناشناخته رشد کردهاند و این استراتژی را به عنوان وسیلهای برای به دست آوردن منابع اضافی اتخاذ کردهاند.
محققان معتقدند که تصمیمگیرندگان، سیاستگذاران و دانشمندان باید در دوره آینده اعماق خاک را با دقت بیشتری بررسی کنند، زیرا ممکن است اسرار و بینشهای قبلاً ناشناختهای در آن وجود داشته باشد که ما را در درک چگونگی کاهش اثرات تغییرات اقلیمی توسط گیاهان راهنمایی کند.