اگر فضا میتوانست حرف بزند، صدایش اینگونه بود

فضای بیرون از جو زمین جایی است که سکوت مطلق بر آن حکمفرماست. دلیل این سکوت، نبود محیطی برای انتقال امواج صوتی است. اما اگر فضا میتوانست صحبت کند صدایش چگونه بود؟
در حقیقت، فضای کیهانی عمدتاً خلائی نزدیک به خلأ مطلق است که در آن مولکولها آنقدر اندک هستند که نمیتوانند یکدیگر را تحریک کرده و امواج صوتی را منتقل کنند. از این رو، اگر انسان در فضا حضور داشته باشد، تقریباً هیچ صدایی نخواهد شنید.
به گزارش فرارو به نقل از لایو ساینس، صدا در اصل نوعی موج فشاری است که برای انتقال به محیطی مانند هوا نیاز دارد. مولکولهای هوا با برخورد به یکدیگر ارتعاشاتی ایجاد میکنند که گوش انسان قادر به درک آن است. اما در خلأ فضایی که چنین برخوردهایی وجود ندارد، انرژی صوتی نیز نمیتواند منتقل شود. حتی در صورتی که در گوشهای از کیهان ارتعاشاتی رخ دهد، فاصلههای بسیار زیاد و فضای خالی میانکهکشانی اجازه نمیدهد این صداها به ما برسند.
با وجود این سکوت گسترده، فضا کاملاً بیصدا هم نیست. در اطراف سیارات، یا نزدیکی افق رویداد سیاهچالهها، گازها و مولکولهایی وجود دارند که قادر به ایجاد ارتعاشاتی هستند؛ هرچند این صداها آنقدر پایینتر از محدوده شنوایی انساناند که گوش ما توان درکشان را ندارد. نمونه بارز آن شبیهسازی صدای امواج فشار اطراف یک سیاهچاله در خوشه کهکشانی پرسئوس است. این صدا حدود ٥٧ اکتاو پایینتر از نت دو وسط پیانو قرار دارد؛ صدایی که هیچ انسانی هرگز قادر به شنیدن آن نیست.
در سطحی دیگر، مریخنوردهای مجهز به حسگرهای صوتی توانستهاند صدای باد را در جو رقیق مریخ ثبت کنند، اما به دلیل کمتراکم بودن جو، فرکانس این صداها نیز پایینتر از حد شنوایی انسان است.
اخیراً دانشمندان با استفاده از روشی به نام «سونوفیکیشن» دادههای فضایی را به صداهایی قابل شنیدن تبدیل کردهاند. در این روش، دادههای علمی که در حالت عادی شنیده نمیشوند، به اصواتی بدل میشوند که امکان تجربه تازهای از کیهان را برای انسان فراهم میکنند. این روش بهویژه برای افراد نابینا و کمبینا ارزشمند است، زیرا به کمک آن میتوانند با جهان هستی ارتباطی متفاوت برقرار کرده و مفاهیم علمی را از طریق صدا درک کنند.
همچنان رازهای زیادی در مورد صداهای فضا باقی مانده است. برای نمونه، جو متراکم سیاره ونوس احتمالاً صداهایی خاص و ناشناخته دارد که هنوز به ثبت نرسیده است. ناسا نیز بهطور مداوم دادههای پرتو ایکس فضایی را به صداهای شنیدنی تبدیل میکند تا تجربهای متفاوت از ارتباط با کیهان در اختیار ما قرار دهد.