72 مورد مرگ مشکوک در زندان های ایران طی یک دهه
عفو بین الملل روز چهارشنبه اعلام کرد که حداقل 72 مورد مرگ مشکوک در زندان های ایران طی یک دهه گذشته ثبت کرده است. این سازمان در گزارشی اعلام کرد که «از ژانویه 2010، حداقل 72 نفر در 42 زندان و بازداشتگاه در 16 استان ایران کشته شده اند.»
این سازمان، گزارش خود را پس از آن منتشر کرد که دیروز سه شنبه سازمان های حقوق بشری ایران از ثبت یک مورد مرگ مشکوک دیگر در زندان های ایران برای زندانی سیاسی کرد یاسر منگوری خبر دادند که در زندان اطلاعاتی ارومیه در حین شکنجه جان باخت. عفو بین الملل اعلام کرد: «بر اساس گزارش های معتبر، مرگ این 72 زندانی در نتیجه شکنجه یا استفاده مرگبار از سلاح گرم و گاز اشک آور توسط نیروهای امنیتی رخ داده است.»
در این بیانیه آمده است: «از آن زمان، هیچ مقام ایرانی، مسئول این مرگ ها شناخته نشده است و این نشان دهنده سابقه طولانی جمهوری ایران در مجازات نکردن قاتلان است.»
عفو بین الملل ادامه داد: «فقط چند هفته پیش، ویدئویی که از زندان بدنام اوین منتشر شد، شواهدی نگران کننده از ضرب و شتم، آزار جنسی و سایر بدرفتاری ها با زندانیان از سوی مقامات زندان نشان داد.»
این سازمان توضیح داد که «15 مورد مرگ ناشی از استفاده از سلاح گرم یا گاز اشک آور در اعتراضات زندانیان علیه شیوع کرونا و عدم رعایت بهداشت در زندان های ایران بوده است» و افزود: «11 مرگ بدون بیان جزئیات و دلایل رخ داده است.»
عفو بین الملل در ادامه اعلام کرد: «ده ها مورد مرگ افراد در بازداشت به دلیل محرومیت از مراقبت های پزشکی در این لیست گنجانده نشده است که هنوز در حال بررسی است.»
تحقیقات عفو بین الملل نشان می دهد که اعضای خانواده افرادی که در شرایط مشکوک می میرند در معرض تهدیدها و آزارهای گوناگون ماموران اطلاعاتی و امنیتی قرار دارند. عفو بین الملل اظهار کرد که «اطلاعات و داده هایی را از خانواده قربانیان و همچنین منابع مستقل حقوق بشر دریافت کرده است و تأیید می کند که از 46 مورد مرگ در اثر شکنجه فیزیکی در حبس، حداقل 36 نفر از آنها در مرحله اولیه تحقیقات بوده اند.»
عفو بین الملل به همراه 9 سازمان حقوق بشری دیگر از شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد خواست تا «سازوكاری پاسخگو و تحقیقی برای جمع آوری، حفظ و تجزیه و تحلیل شواهد و اسناد مربوط به آخرین جنایات بین المللی انجام شده در ایران در محاكمات جنایی» ایجاد كند.
سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان «هنگاو»، روز سه شنبه اعلام کرد «یاسر منگوری، زندانی سیاسی شهر پیرانشهر در استان آذربایجان غربی، بر اثر شکنجه مقامات زندان جان باخت.»
این سازمان گزارش کرد که «منگوری در 8 سپتامبر هنگام شکنجه در داخل زندان مرکزی شهر ارومیه درگذشت» و افزود: «منگوری در 17 ژوئیه به اتهام تعلق به احزاب کرد مخالف ایران دستگیر شد.»
از سوی دیگر، خانواده یاسر منگوری مسلح بودن یاسر در زمان دستگیری را تکذیب کردند و گفتند: «وی پس از خروج از خانه دستگیر شد.»
در حالی که هبه مورایف مدیر بخش خاورمیانه و شمال آفریقای عفو بین‌الملل، در مصاحبه با رادیو فردا گفت: «خبر درگذشت یاسر منگوری دیروز در شرایط مشکوک، بار دیگر نشان داد که چگونه فضای معافیت از مجازات نیروهای امنیتی برای محروم کردن زندانیان از حقوق خود، فراهم است.»
مورایف افزود: «امتناع سیستماتیک مقامات از انجام هرگونه تحقیقات مستقل در مورد مرگ و میر در بازداشت، جلوه ای تلخ از عادی شدن نادیده گرفتن خودسرانه حق حیات توسط مقامات دولتی است.»
