طالبان استفاده از ۶۷۹ کتاب در دانشگاههای افغانستان را ممنوع کرد

وزارت تحصیلات عالی تحت اداره طالبان اعلام کرد که استفاده از ۶۷۹ کتاب و منبع آموزشی در تمامی دانشگاههای افغانستان متوقف خواهد شد. این تصمیم بر اساس دستور رسمی این وزارتخانه به تمام مؤسسات آموزشی کشور ابلاغ شده است.
بر اساس گزارش خبرگزاری آلمان، نسخهای از این دستور که به امضای ضیاءالرحمن آریوبی، معاون وزارت تحصیلات عالی طالبان رسیده، همراه با فهرستی ۵۰ صفحهای از کتابها و مواد درسی ممنوعه منتشر شده است.
در این سند تأکید شده که کمیسیونی ویژه به بازبینی محتوای آموزشی پرداخته و نتیجه گرفته است که بسیاری از این منابع با دیدگاههای فکری، مذهبی، سیاسی و فرهنگی مورد نظر طالبان سازگاری ندارند.
وزارت تحصیلات عالی طالبان در ادامه از تمامی دانشگاهها خواسته است که استفاده از این منابع را به حالت تعلیق درآورند تا زمانی که جایگزینهای مناسب تهیه و معرفی شود. به گفته مقامهای این وزارتخانه، روند جایگزینی کتابها بهزودی آغاز خواهد شد و انتظار میرود دانشگاهها منابع جدید را در برنامههای درسی خود وارد کنند.
کتابهای ممنوعه حوزههای متنوعی را در بر میگیرند. این فهرست شامل موضوعاتی چون مطالعات اسلامی، حقوق، اقتصاد، روزنامهنگاری، ادبیات، روانشناسی، مهندسی، پزشکی، کشاورزی و علوم محیطزیست است. گستردگی این محدودیتها نگرانیهایی را در میان استادان و دانشجویان برانگیخته است؛ چرا که بسیاری از این رشتهها بهطور مستقیم با نیازهای آموزشی و توسعهای کشور در ارتباطاند.
برخی استادان دانشگاه در گفتگوهای غیررسمی اظهار کردهاند که این تصمیم میتواند روند آموزش عالی را در افغانستان بیشازپیش تضعیف کند. به باور آنان، محدود کردن منابع علمی و دانشگاهی دسترسی دانشجویان به دانش روز را دشوارتر کرده و فضای پژوهش و تحقیق را به شدت محدود خواهد ساخت.
از سوی دیگر، طالبان بر این باور است که حذف این منابع بخشی از تلاش برای هماهنگسازی نظام آموزشی با ارزشهای بومی و دینی است. مقامهای طالبان تأکید دارند که محتوای آموزشی باید با «اصول فرهنگی و اعتقادی جامعه» همخوانی داشته باشد و از این رو، پالایش کتابها اقدامی ضروری تلقی میشود. این محدودیتها بهویژه در زمینه دسترسی زنان و دختران به آموزش عالی و متوسطه، با انتقادهای بینالمللی گسترده مواجه بوده است.