چرا نوجوانان روز به روز بیشتر از شبکه‌های اجتماعی فاصله می‌گیرند؟
پژوهشی تازه که در ۱۸ کشور انجام شده، از رشد قابل‌توجه تعداد نوجوانانی خبر می‌دهد که به‌صورت داوطلبانه از گوشی‌های هوشمند و شبکه‌های اجتماعی فاصله می‌گیرند.
بر اساس این تحقیق، در سه سال گذشته شمار نوجوانان ۱۲ تا ۱۵ سالهای که برای مدتی استفاده از گوشی و آی‌پد را کنار می‌گذارند، بین ۱۸ تا ۴۰ درصد افزایش یافته است.
این تغییر رفتاری در حالی رخ می‌دهد که در سالهای اخیر نگرانی‌ها درباره آثار منفی فضای مجازی بر سلامت روان کودکان و نوجوانان افزایش یافته است. از ابتدای رواج تلفن‌های هوشمند و گسترش استفاده از شبکه‌های اجتماعی، پژوهشگران نسبت به بروز اعتیاد دیجیتال، افزایش اضطراب، افسردگی، کاهش تمرکز و حتی سوء‌استفاده جنسی از کودکان هشدار داده‌اند.
هرچند والدین و دولت‌ها تلاش‌هایی برای کنترل استفاده از فضای مجازی داشته‌اند، اما حالا نشانه‌هایی از آگاهی فردی در میان خود نوجوانان دیده می‌شود. بسیاری از آن‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که استفاده بیش از حد از شبکه‌های اجتماعی می‌تواند آسیب‌زا باشد و تصمیم گرفته‌اند به صورت موقت یا حتی کامل از این فضا فاصله بگیرند.
نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که نوجوانان برای حفظ سلامت روان خود، اقداماتی مانند خاموش‌کردن نوتیفیکیشن‌ها، محدودکردن زمان استفاده از گوشی، پرهیز از تمرکز بر جنبه‌های منفی فضای مجازی و در مواردی حذف کامل حساب‌های کاربری خود را در پیش گرفته‌اند.
پژوهش دیگری در سال ۲۰۲۴ نیز نشان داده بود که حدود یک‌سوم از کودکان هشت تا ۱۷ ساله معتقدند که بیش از حد از گوشی استفاده می‌کنند. همچنین بررسی دیگری از رفتار کاربران ۱۶ تا ۲۴ ساله نشان داد که ۴۷ درصد آن‌ها به‌طور داوطلبانه اعلان‌های شبکه‌های اجتماعی را خاموش می‌کنند. این رقم در سال ۲۰۲۳ تنها ۴۰ درصد بود.
در میان گروه بزرگ‌سالان نیز تنها ۲۸ درصد چنین تصمیمی می‌گیرند که نشان‌دهنده درک بالاتر نسل نوجوان از تأثیرات فضای مجازی بر ذهن و روان است.
یافته‌ها همچنین حاکی از آن است که تقریباً نیمی از جوانان در یک نظرسنجی ترجیح داده‌اند در دنیایی بدون اینترنت زندگی کنند. هرچند چنین دنیایی دیگر ممکن نیست، اما تغییر رفتار این نسل نشانه‌ای از شکل‌گیری رویکردهای تازه برای مدیریت بهتر زندگی دیجیتال به شمار می‌رود.
