نشست ترامپ و پوتین: یک نشست دو جانبه، با منافع چهارجانبه

ممکن است دستور کارهای سطح بالا موضوعات بحث را تعیین کنند، اما آرمان‌های هر یک از طرفین از آن‌ها دور می‌ماند، زیرا منافع از مرزهای شخصی عبور کرده و به دستور کار وسیع‌تری به نام دیپلماسی می‌رسند.

قرار است دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، و ولادیمیر پوتین، همتای روس او، اواخر روز جمعه در آلاسکا نشستی برگزار کنند که تمرکز اصلی آن بر جنگ اوکراین خواهد بود.

این اجلاس، که اولین دیدار بین یک رئیس‌جمهور آمریکا و روسیه در بیش از چهار سال گذشته است، از نزدیک توسط چندین طرف، به رهبری کی‌یف و متحدان اروپایی آن، زیر نظر خواهد بود. این احزاب از هرگونه توافقی به قیمت اوکراین در غیاب ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، که به این نشست دعوت نشده بود و در پایگاهی در آلاسکا برگزار می‌شود، بیم دارند.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، خلاصه‌ای از آنچه هر یک از طرفین امیدوارند از این نشست به دست آورند، آمده است. این نشست همچنین اولین سفر پوتین به یک کشور غربی از زمان آغاز جنگ اوکراین در سال ۲۰۲۲ است.

روسیه

پس از سال‌ها انزوای غرب، پوتین این اجلاس را فرصتی برای اعمال فشار بر خواسته‌های سرسختانه روسیه برای پایان دادن به درگیری می‌داند.

در پیش‌نویس طرح صلحی که ژوئن گذشته منتشر شد، روسیه از اوکراین خواست که نیروهای خود را از چهار منطقه‌ای که متعلق به خود اعلام کرده بود، خارج کند، هرچند که آن‌ها را به طور کامل کنترل نمی‌کرد: خرسون، لوهانسک، زاپوریژیا و دونتسک. این پیشنهاد توسط اوکراین رد شد.

روسیه همچنین از اوکراین خواست که بسیج نظامی را متوقف کند، از آرزوی خود برای پیوستن به ناتو دست بردارد و فوراً ارسال سلاح از کشورهای غربی را متوقف کند.

علاوه بر قلمرو، روسیه می‌خواهد که اوکراین «حقوق و آزادی‌های» جمعیت روس زبان خود را تضمین کند و آنچه را که مسکو «تجلیل از نازیسم» می‌داند، ممنوع کند.

اوکراین هرگونه ادعای روسیه در این زمینه را رد کرده و اظهار داشته است که از قبل حقوق روس زبانان را تضمین کرده است.

مسکو همچنین می‌خواهد تحریم‌های غربی اعمال شده پس از جنگ را رد کند.

اوکراین

زلنسکی تأکید کرد که هرگونه راه‌حل احتمالی یا توافق صلح در مورد اوکراین بدون نمایندگی کی‌یف قابل دستیابی نیست و خود این اجلاس را پاداشی برای پوتین دانست.

اوکراین ماه‌هاست که خواستار آتش‌بس بی‌قید و شرط در زمین، دریا و هوا به عنوان پیش‌شرط شروع مذاکرات صلح است.

اوکراین خواستار آزادی اسرای جنگی از هر دو طرف و بازگشت هزاران کودک اوکراینی شده است که به گفته این کشور، روسیه از زمان شروع جنگ آن‌ها را ربوده و به زور به خاک خود منتقل کرده و اغلب آن‌ها را به فرزندی پذیرفته و به خانواده‌های روسی داده و به آن‌ها تابعیت روسیه داده است.

در حالی که روسیه ادعاهای آدم‌ربایی را رد می‌کند، اذعان می‌کند که هزاران کودک در خاک خود هستند.

اوکراین اصرار دارد که هرگونه توافقی باید با تضمین‌های امنیتی همراه باشد تا از حمله مجدد روسیه به آن جلوگیری شود و هیچ محدودیتی در تعداد نیروهایی که می‌تواند در خاک خود مستقر کند، وجود نداشته باشد.

همچنین معتقد است که تحریم‌های روسیه فقط باید به تدریج برداشته شوند و در صورت لزوم دوباره اعمال شوند.

• دیدار پوتین و ترامپ: مشارکت اوکراین یک «خواست اروپایی» است

ایالات متحده

ترامپ متعهد شد که جنگ در اوکراین را ظرف «۲۴ ساعت» پس از بازگشت به کاخ سفید در ژانویه گذشته پایان دهد.

اما پس از هشت ماه، تماس‌های مکرر با پوتین و سفرهای استیو ویتکاف، فرستاده ویژه او به روسیه، ترامپ نتوانسته هیچ امتیاز مهمی از کرملین بگیرد.

نشست جمعه اولین فرصت ترامپ برای رسیدن به یک توافق مستقیم خواهد بود.

ترامپ روز چهارشنبه هشدار داد که اگر مسکو حملات خود را متوقف نکند، با عواقب شدیدی روبرو خواهد شد.

پس از اشاره به احتمال «مبادله سرزمین» بین روسیه و اوکراین، به نظر می‌رسد پس از صحبت با رهبران اروپایی در روز چهارشنبه و رد علنی این ایده توسط زلنسکی، از موضع خود عقب‌نشینی کرده است.

ترامپ تمایل خود را برای آتش‌بس «خیلی خیلی سریع» ابراز کرد.

در حالی که ترامپ، زلنسکی را به نشست جمعه دعوت نکرد، ترامپ روز پنجشنبه به این نکته اشاره کرد که ممکن است به سرعت یک نشست سه‌جانبه برگزار شود و گفت: «نشست دوم بسیار مهم خواهد بود زیرا نشستی خواهد بود که در آن به توافق می‌رسند.»

اروپا

با وجود حمایت نظامی از کی‌یف و میزبانی میلیون‌ها اوکراینی فراری از جنگ، رهبران اروپایی از مذاکرات صلح که می‌تواند تأثیر عمیقی بر آینده معماری امنیتی این قاره داشته باشد، کنار گذاشته شده‌اند.

مقامات اروپایی همچنین به جلساتی که توسط هیئت‌های روسیه و اوکراین در استانبول برگزار شد، دعوت نشدند.

هفته گذشته، رهبران بریتانیا، فرانسه، ایتالیا، آلمان، لهستان، فنلاند و کمیسیون اروپا هشدار دادند که صلح بدون مشارکت اوکراین محقق نمی‌شود.

امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، پس از صحبت با ترامپ در روز چهارشنبه گفت که مسائل مربوط به خاک اوکراین منحصراً توسط زلنسکی مذاکره خواهد شد.

مکرون و کی‌یر استارمر، نخست وزیر بریتانیا، پیش از این تمایل خود را برای استقرار نیروهای حافظ صلح در اوکراین پس از پایان جنگ ابراز کرده بودند، ایده‌ای که توسط روسیه رد شد.