ده رویداد سیاسی سرنوشتساز جهان در سال ۲۰۲۵
با نزدیک شدن به پایان سال ۲۰۲۵، مرور تحولات جهانی نشان میدهد که این سال برای سیاست بینالملل و نظم جهانی، سالی دشوار و پرتنش بوده است.
جیمز ام. لیندزی در گزارشی برای شورای روابط خارجی، ده رویداد مهمی را که بیشترین تاثیر را بر معادلات جهانی گذاشتند، برشمرده؛ رویدادهایی که بسیاری از آنها قرار است در سال ۲۰۲۶ نیز همچنان خبرساز باقی بمانند.
در رتبه دهم، درگیری نظامی میان کامبوج و تایلند قرار دارد؛ بحرانی که در ماه ژوئیه بر سر اختلافی مرزی و تاریخی شعلهور شد و دهها کشته و دهها هزار آواره بر جای گذاشت. با وجود آتشبس و توافقی که در ماه اکتبر امضا شد، تشدید دوباره خشونتها در ماه نوامبر نشان داد که این مناقشه هنوز پایان نیافته است.
رتبه نهم به رویدادی تاریخی در واتیکان اختصاص دارد؛ انتخاب کاردینال رابرت پرووست به عنوان پاپ لئو چهاردهم. او نخستین پاپ اهل ایالات متحده و نخستین عضو فرقه آگوستینی است که به این مقام رسیده و انتخاب نام لئو چهاردهم، یادآور مواضع اجتماعی پاپ لئو سیزدهم در قرن نوزدهم است.
در جایگاه هشتم، درگیری نظامی هند و پاکستان بر سر کشمیر قرار دارد که پس از حملهای مرگبار در منطقه جامو و کشمیر آغاز شد و به تبادل حملات موشکی و پهپادی انجامید. هرچند این جنگ تنها سه روز طول کشید، اما شکافهای سیاسی عمیقی برجای گذاشت.
رقابت جهانی بر سر هوش مصنوعی در رتبه هفتم قرار گرفته است. تشدید رقابت میان آمریکا و چین، محدودیتهای صادراتی تراشهها و عقبنشینیهای متناوب واشینگتن، نشان داد که هوش مصنوعی به یکی از محورهای اصلی قدرت جهانی تبدیل شده است.
جنگ داخلی سودان در رتبه ششم، با تداوم خشونت، قحطی گسترده و آوارگی بیش از دوازده میلیون نفر، به عنوان یکی از فاجعهبارترین بحرانهای انسانی جهان معرفی شده است.
در رتبه پنجم، نقش آمریکا در میانجیگری برای طرح آتشبس و صلح در غزه قرار دارد؛ طرحی سهمرحلهای که اگرچه مورد تایید شورای امنیت سازمان ملل قرار گرفت، اما همچنان با موانع جدی روبهرو است.
ادامه جنگ اوکراین در رتبه چهارم جای گرفته؛ جنگی که وارد چهارمین سال خود شد و با وجود هزینههای انسانی سنگین، تغییر چشمگیری در موازنه میدانی ایجاد نکرد.
رتبه سوم به حملات اسرائیل و آمریکا به تاسیسات هستهای ایران اختصاص دارد؛ درگیری دوازدهروزهای که با آتشبس پایان یافت، اما اختلافات بنیادین را حلنشده باقی گذاشت.
در جایگاه دوم، استفاده چین از سلطه خود بر بازار عناصر نادر خاکی به عنوان ابزار فشار اقتصادی دیده میشود؛ اقدامی که آمریکا را وادار به عقبنشینیهای تجاری کرد.
و در نهایت، مهمترین رویداد سال ۲۰۲۵ از نگاه این گزارش، تغییرات بنیادین در سیاست خارجی آمریکا به رهبری دونالد ترامپ است؛ تحولاتی که به گفته منتقدان، عملا پایان دوران «پکس آمریکانا» را رقم زده و نظم جهانی را وارد مرحلهای تازه و نامطمئن کرده است.
