کوچک‌ترین ویولن جهان تنها با میکروسکوپ قابل مشاهده است
فیزیک‌دانان دانشگاه لافبرو در بریتانیا اعلام کردند که موفق به ساخت کوچک‌ترین ویولن جهان شده‌اند؛ سازی که تنها با میکروسکوپ قابل مشاهده است و اندازه‌ای در حد یک ذره گرد و غبار دارد.
این ویولن میکروسکوپی که از جنس پلاتین ساخته شده، تنها ۳۵ میکرون طول و ۱۳ میکرون عرض دارد. به گفته دانشگاه لافبرو، این ساز به‌قدری کوچک است که می‌تواند در عرض یک تار موی انسان جای بگیرد. پژوهشگران این ویولن را به عنوان بخشی از آزمایش سیستم جدید نانولیتوگرافی دانشگاه طراحی کرده‌اند؛ سیستمی که امکان ساخت و بررسی ساختارها در مقیاس نانو را فراهم می‌سازد.
تصویر این ویولن تنها یک نقش میکروسکوپی است و قابلیت نواختن ندارد، اما طراحی و ساخت آن نشان‌دهنده توانمندی‌های علمی محققان در حوزه فناوری نانو است. این پروژه به جمله مشهور انگلیسی «آیا صدای کوچک‌ترین ویولن جهان را می‌شنوی که فقط برای تو می‌نوازد؟» اشاره دارد؛ عبارتی طنزآمیز که در واکنش به شکایت‌های اغراق‌آمیز به کار می‌رود.
کلی موریسون، استاد فیزیک تجربی در این دانشگاه، در وب‌سایت دانشگاه گفت: «هرچند ساخت کوچک‌ترین ویولن جهان ممکن است صرفاً سرگرم‌کننده به نظر برسد، اما آموخته‌های ما در این مسیر، پایه‌گذار پژوهش‌های جدید ما شده است.»
به گفته او، سیستم نانولیتوگرافی به پژوهشگران اجازه می‌دهد با استفاده از نور، مغناطیس یا الکتریسیته، رفتار مواد را بررسی کرده و پس از شناخت عملکرد آن‌ها، فناوری‌های جدیدی توسعه دهند.
ویولن با استفاده از دستگاهی به نام نانوفریزور ساخته شده که عملکردی شبیه قلم‌نوک‌تیز گرم دارد و با حرارت، الگوهایی را روی سطح ایجاد می‌کند. ابتدا یک چیپ با ماده‌ای ژله‌ای پوشانده و زیر دستگاه قرار داده شد تا طرح ویولن روی آن حک شود. سپس لایه زیرین ژله حل شد و شکلی به شکل ویولن باقی ماند. پس از آن، لایه‌ای بسیار نازک از پلاتین درون این شکاف قرار گرفت و در نهایت سطح با استون شسته شد تا ذرات اضافی پاک شوند.
ساخت نمونه اولیه این پروژه حدود سه ساعت زمان برد، اما ساخت نسخه نهایی چندین ماه به طول انجامید.
موریسون در ویدیویی در یوتیوب گفت: «هرکس که با فناوری درگیر است، به دنبال راهی برای سریع‌تر و بهتر شدن آن است. این هدف نیازمند کوچک‌سازی مؤثر است.»
