آیا مصرف استامینوفن در دوران بارداری باعث ابتلای نوزاد به اوتیسم میشود؟

اظهارات اخیر دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، موجی از جنجال و نگرانی به همراه داشت. او در سخنانی در کاخ سفید اعلام کرد که پزشکان نباید برای زنان باردار داروی «تایلنول» تجویز کنند و این تصمیم را به ارتباط این دارو با افزایش موارد ابتلا به اوتیسم نسبت داد.
اما جامعه علمی تأکید دارد که چنین ارتباطی تا امروز ثابت نشده است.
تایلنول که حاوی ماده مؤثره «استامینوفن» یا «پاراستامول» است، یکی از پرمصرفترین مسکنها در جهان به شمار میرود و برای تسکین درد و تب بهکار میرود. طی سه دهه گذشته دهها مطالعه علمی انجام شده تا بررسی شود آیا مصرف آن در دوران بارداری با افزایش خطر اوتیسم یا بیشفعالی در کودکان ارتباط دارد یا خیر. برخی تحقیقات به وجود پیوندی ضعیف اشاره کردهاند و برخی دیگر هیچ نشانهای از ارتباط پیدا نکردهاند. در مجموع هیچ پژوهشی وجود ندارد که رابطه علت و معلولی را اثبات کرده باشد.
با وجود این، ترامپ بهطور قاطع خطاب به زنان باردار گفت: «تایلنول مصرف نکنید، هرگز مصرف نکنید.» او همچنین بار دیگر موضوع قدیمی ارتباط میان واکسنها و اوتیسم را مطرح کرد، در حالی که تحقیقات گسترده علمی طی سه دهه گذشته هیچ نشانهای از چنین ارتباطی نیافتهاند و این فرضیه سالها پیش رد شده است.
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) در واکنش اعلام کرد که رابطه علت و معلولی میان استامینوفن و اوتیسم به اثبات نرسیده و بررسیهای علمی همچنان ادامه دارد. این سازمان تأکید کرد مصرف محتاطانه تایلنول در شرایط ضروری همچنان بیخطر محسوب میشود، زیرا تب بالا در دوران بارداری میتواند برای مادر و جنین تهدیدکننده باشد.
پزشکان نیز میگویند اوتیسم بیماری پیچیدهای است که نمیتوان آن را به یک عامل محدود کرد و ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در آن نقش دارند. انجمنهای پزشکی معتبر همچنان تایلنول را یکی از معدود مسکنهای ایمن برای زنان باردار میدانند، البته به شرطی که مصرف آن با دوز مشخص و در مدت زمان محدود باشد.
ماجرا زمانی بیشتر مورد توجه قرار گرفت که ماه گذشته مروری بر ۴۶ مطالعه منتشر شد. این بررسی احتمال وجود ارتباط میان مصرف استامینوفن در دوران بارداری و برخی اختلالات رشدی را مطرح کرد. هرچند نویسندگان یادآور شدند این نتایج قطعی نیست و صرفاً نشاندهنده نیاز به تحقیقات بیشتر است، اما خبر آن در شبکههای اجتماعی بازتاب گستردهای داشت و نگرانی برخی خانوادهها را برانگیخت.
در نهایت، نظر غالب جامعه پزشکی همچنان روشن است: هیچ مدرک علمی قاطعی وجود ندارد که تایلنول باعث اوتیسم میشود و زنان باردار باید هرگونه مصرف دارو را تنها با مشورت پزشک انجام دهند.