آمریکا و ایران: ۴۶ سال تنش
روابط واشنگتن و تهران برای مدت طولانی یکی از پیچیده‌ترین موضوعات در سیاست بین‌الملل بوده است، از شراکت نزدیک قبل از سال ۱۹۷۹ تا تشدید خصومت پس از سرنگونی شاه ایران.
این رابطه مراحل حساسی را پشت سر گذاشت که صحنه سیاسی پر از بحران، تحریم و تقابل غیرمستقیم را به وجود آورد.
در اینجا برخی از نقاط عطف کلیدی در روابط تهران و واشنگتن آورده شده است: ۱۹۵۳ - سیا به طرح سرنگونی محمد مصدق، نخست وزیر محبوب ایران و بازگرداندن شاه محمدرضا پهلوی به قدرت کمک کرد.
۱۹۶۷ - ایالات متحده ایران را با یک راکتور هسته‌ای و سوخت اورانیوم غنی‌سازی کرد. در سال ۱۹۶۸، ایران معاهده منع گسترش تسلیحات هسته‌ای را امضا کرد و به آن اجازه داد برنامه هسته‌ای غیرنظامی، داشته باشد.
۱۹۷۲ - ریچارد نیکسون رئیس‌جمهور ایالات متحده به منظور تقویت روابط امنیتی بین دو کشور به عنوان بخشی از سیاستی که هدف آن تبدیل ایران به ستون اصلی استراتژی ایالات متحده برای مهار نفوذ شوروی در خاورمیانه بود، از تهران بازدید کرد.
۱۹۷۹ - انقلاب ایران شاه را مجبور به ترک کشور کرد. خمینی از تبعید بازگشت و به مقام رهبری رسید. در همان سال دانشجویان به سفارت آمریکا در تهران یورش بردند و کارکنان آن را گروگان گرفتند.
۱۹۸۰ - ایالات متحده روابط دیپلماتیک خود را با تهران قطع کرد، دارایی‌های ایران را مصادره کرد و اکثر معاملات تجاری با این کشور را ممنوع کرد. عملیات رهایی گروگان به دستور جیمی کارتر، رئیس‌جمهور آمریکا شکست خورد و گروگان‌ها دقایقی پس از استعفای وی آزاد شدند.
۱۹۸۳ - ایالات متحده گروه حزب‌الله لبنان را که توسط ایران تأسیس و حمایت می‌شود، متهم کرد که به سفارت این کشور و یک پادگان از تفنگداران دریایی آمریکا در بیروت حمله کرده و بیش از ۳۰۰ نفر را که بیشتر آن‌ها آمریکایی بودند، کشتند. حزب‌الله گروه‌های دیگر را به مسئولیت این اتفاق متهم کرد.
۱۹۸۴ - ایالات متحده روابط خود را با عراق احیا کرد و در جنگ خود علیه ایران حمایت دیپلماتیک کرد.
۱۹۸۶ - رونالد ریگان، رئیس‌جمهور ایالات متحده، یک قرارداد محرمانه تسلیحاتی با تهران را فاش کرد که نقض تحریم بود.
۱۹۸۸ - نیروی دریایی ایالات متحده به تلافی آسیب رساندن به کشتی آمریکایی که با مین ایران برخورد کرد، دو سکوی نفتی ایران را منهدم کرد و یک کشتی جنگی را غرق کرد. ناو جنگی وینسنس آمریکا به طور تصادفی یک هواپیمای مسافربری ایرانی را بر فراز خلیج عربی سرنگون کرد و تمامی ۲۹۰ سرنشین آن کشته شدند.
۲۰۰۲ - رئیس‌جمهور جورج دبلیو بوش ایران، عراق و کره شمالی را «محور شرارت» اعلام کرد. مقامات آمریکایی تهران را به اجرای برنامه مخفیانه تسلیحات هسته‌ای متهم کردند.
۲۰۰۳ - پس از حمله آمریکا به عراق، گروه‌های مسلح شیعه تحت حمایت ایران نفوذ گسترده‌ای در بخش‌هایی از این کشور به دست آوردند و حملاتی را علیه نیروهای آمریکایی انجام دادند.
۲۰۱۱ - سازمان FBI آمریکا از کشف نقشه ایران برای ترور سفیر عربستان در واشنگتن خبر داد. ایران هرگونه نقشی در این زمینه را رد می‌کند.
۲۰۱۳ - حسن روحانی در یک پلتفرم سیاسی با هدف بهبود روابط خود با جهان و تقویت اقتصاد ایران به عنوان رئیس‌جمهور ایران انتخاب شد.
۲۰۱۵ - ایران و شش قدرت بزرگ از جمله ایالات متحده به توافقی دست یافتند که فعالیت‌های هسته‌ای ایران را در ازای کاهش محدود تحریم‌ها محدود می‌کرد.
۲۰۱۶ - ایران ۱۰ ملوان آمریکایی را که پس از ورود به آب‌های سرزمینی ایران دستگیر شده بودند، آزاد کرد. آمریکا و ایران زندانیان را مبادله کردند.
۲۰۱۸ - دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا از توافق هسته‌ای خارج شد و تحریم‌های اقتصادی علیه ایران را دوباره اعمال کرد.
۲۰۱۹ - تانکرهای نفت در ماه می و ژوئن در خلیج عربی مورد حمله قرار گرفتند. ایالات متحده ایران را به دست داشتن در این حمله متهم کرد، اتهامی که تهران آن را رد کرد.
۲۰۲۰ - ایالات متحده قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران را در یک حمله هوایی در عراق کشت. ایران با حملات موشکی به پایگاه‌های عراقی که نیروهای آمریکایی در آن مستقر بودند، پاسخ داد و حدود ۱۰۰ نفر را مجروح کرد.
۲۰۲۲ - تظاهرات گسترده ایران را فرا گرفت و ایالات متحده تحریم‌هایی را علیه نهادهایی اعمال کرد که به گفته آن‌ها در سرکوب معترضان دست داشتند.
۲۰۲۳ - ایران پنج زندانی دارای تابعیت دوگانه ایرانی-آمریکایی را در ازای لغو تحریم‌ها آزاد کرد. واشنگتن چند روز بعد پنج ایرانی بازداشت‌شده را آزاد کرد.
در ۷ اکتبر جنبش حماس مورد حمایت ایران، به اسرائیل، متحد آمریکا حمله کرد و ۱۲۰۰ نفر را کشت و ۲۵۰ گروگان را به نوار غزه برد. اسرائیل با آغاز عملیات نظامی در غزه پاسخ داد که مقامات بهداشتی فلسطین می‌گویند بیش از ۵۰ هزار نفر را کشته است.
حزب‌الله مورد حمایت ایران در اقدامی که به عنوان همبستگی با غزه توصیف کرد، شروع به تیراندازی به سوی اسرائیل کرد. شبه‌نظامیان حوثی یمن به کشتی‌ها در دریای سرخ حمله کردند و برای حمایت از حماس هواپیماهای بدون سرنشین را به سمت اسرائیل پرتاب کردند.
۲۰۲۴ - حملات اسرائیل به پرسنل سپاه پاسداران ایران در سوریه و کشته شدن حسن نصرالله دبیر کل حزب‌الله منجر به دو حمله مستقیم ایران به اسرائیل شد. ایالات متحده به سرنگونی موشک‌ها و پهپادهای ایرانی که به سمت اسرائیل پرتاب شده بودند، کمک کرد.
۲۰۲۵ - ترامپ تهدید کرد که اگر ایران در مورد برنامه هسته‌ای خود با واشنگتن به توافق نرسد، ایران را بمباران خواهد کرد. علی خامنه‌ای، رهبر ایران گفت هرگونه حمله آمریکا به کشورش منجر به «پاسخ قوی» خواهد شد.
