کشف شهر باستانی مدفون در دل صحرای ربع خالی با استفاده از فناوری‌های نوین
اکتشافات در صحرای «الربع الخالی» در شبه‌جزیره عربستان، که قرن‌ها منطقه‌ای بی‌جان و خشک تصور می‌شد، اکنون رازهای باستانی شگفت‌انگیزی را فاش کرده است.
در سال ۲۰۰۲، شیخ محمد بن راشد آل مکتوم، حاکم دبی، هنگام پرواز بر فراز این بیابان، توجهش به شکل‌های غیرمعمول تپه‌های شنی و لکه‌های سیاه‌رنگی جلب شد و همین نکته‌سنجی، منجر به کشف منطقه باستانی «سروق الحدید» شد.
باستان‌شناسان در این منطقه، آثار قابل‌توجهی از فعالیت‌های ذوب فلزات همچون مس و آهن یافته‌اند که گمان می‌رود به تمدنی پنج‌هزار ساله تعلق داشته باشد.
اخیراً بقایای این جامعه باستانی در عمق حدود سه‌متری سطح زمین و زیر شن‌های روان کشف شده است؛ آثاری که مدت‌ها به دلیل شرایط سخت آب‌وهوایی و جابه‌جایی مداوم تپه‌های شنی در ناحیه الربع الخالی نادیده گرفته شده بودند.
در ژوئیه ۲۰۲۴، اداره فرهنگ و هنر دبی، با دانشگاه خلیفه علوم و فناوری تفاهم‌نامه‌ای امضا کرد. محققان دانشگاه خلیفه در ابوظبی از فناوری رادار دهانه ترکیبی (SAR) برای نفوذ به سطح بیابان استفاده کرده‌اند؛ ابزاری که به دانشمندان امکان می‌دهد بدون ایجاد مزاحمت در سطح زمین، آنچه را زیر شن‌ها پنهان شده بررسی کنند.
فناوری SAR با ارسال پالس‌های انرژی و اندازه‌گیری میزان بازتاب آن‌ها عمل می‌کند.
در این پژوهش، باستان‌شناسان داده‌های حاصل از رادار را با تصاویر ماهواره‌ای با وضوح بالا ترکیب کرده‌اند تا شن‌های منطقه «سروق الحدید» را بررسی کنند.
رادار موفق به شناسایی سازه‌هایی مدفون شد و نشانه‌های واضحی از ساختارهای فلزی، اشیای باستانی و لایه‌هایی از استخوان‌های حیوانات را نمایان کرد؛ مواردی که باستان‌شناسان از آن‌ها با عنوان «انباشت‌های زباله‌مانند» یاد می‌کنند.
با تحلیل داده‌های رادار از طریق الگوریتم‌های پیشرفته یادگیری ماشین، پژوهشگران توانستند الگوها و شکل‌هایی را شناسایی کنند که به فعالیت‌های انسانی در گذشته‌های دور اشاره دارد.
صحرای الربع الخالی، که بیش از ۲۵۰٬۰۰۰ مایل مربع وسعت دارد، بزرگ‌ترین ناحیه ماسه‌ای پیوسته جهان به‌شمار می‌رود.
