محبوبترین نانهای ایران در ماه مبارک رمضان
با توجه به اینکه نان یکی از غذاهای غالب در سفره غذای ایرانیان در ماه رمضان مبارک محسوب میشود، توجه به ارزش غذایی آن بسیار حائز اهمیت است.
در فرهنگ ایرانیها، متداولترین انواع نانهای مصرفی عبارتند از نان بربری، سنگک، لواش، تافتون و فانتزی، که با توجه به شرایط بدنی فرد میتواند اثرات متفاوتی در وی ایجاد کند.
با توجه به اهمیت ارزش غذایی نانها در ایام روزهداری، بهترین انواع نان برای این روزها به شرح زیر است:
نان سنگک
نان سنگک، یکی از قدیمیترین نانهای ایرانی است؛ به گونهای که برخی روایتها، قدمت این نان را پیش از ورود اسلام به ایران و در زمان پادشاهان ساسانی و برخی نیز، عهد شاهان صفوی میدانند. در میان نانهای سنتی و ملی ایران، از جمله نان لواش، تافتون و بربری، نان سنگک از نظر کارشناسان تغذیه، بهترین نوع نان است و حتی برخی، آن را بهترین نوع نان در دنیا میدانند.
نان سنگک دارای سطح بالایی از ویتامینها مانند کلسیم، پروتئین و آهن است. برای تهیه نان سنگک از آرد سبوسدار استفاده میکنند که فواید زیادی برای سلامتی افراد دارد.
از دیگر فواید نان سنگک میتوان به طعم، عطر، مغذی بودن و قابلیت سیرکنندگی آن اشاره کرد. فیبر و سبوس زیاد موجود در نان سنگک باعث هضم بهتر غذا و درمان یبوست میشود.
همچنین شکل و طعم متمایز آن از سایر نانها باعث شده نان سنگک در فرهنگ و سفره ایرانی ارزش بالایی داشته باشد و به خصوص برای صبحانه جزو اولویتهای اول قرار بگیرد.
نان بربری
نام نان بربری از ایل بربر که قوم هزاره در افغانستان بودند وارد کشور ایران شد و برای اولین بار در دوره قاجار در تهران قوم افغان هزاره این نان را تولید کردند.
یکی از ویژگیهایی که نان بربری را از سایر نانها متمایز میکند مایعی است که نانوا زمان قرارگیری نان در کوره روی آن میمالد که باعث ماندگاری، کاهش سرعت بیات شدن، افزایش درخشندگی و ظاهر مطلوب این نان میشود.
ویژگی دیگر نان بربری نحوه طبخ آن است که در حرارت مستقیم پخت نمیشود و نان مطلوبی است.
از نظر ارزش غذایی حدود ۱۰۰ گرم نان بربری ۲۶۰ کیلوکالری انرژی تولید میکند و این نان حاوی هشت تا ده گرم پروتئین، یک گرم فیبر و مقداری املاح است.
نان لواش
نان لواش یک نان نرم و مسطح و نازک اصالتا از کشور ایران یا ارمنستان است که به سادگی با آرد، آب و نمک تهیه میشود. نان لواش بسیار پرکاربرد است، زیرا میتوان آن را هم بصورت نرم و هم بصورت خشک شده خورد.
این نان زمانی که تازه پخته شده و گرم است حالت نرم دارد، اما به سرعت مانند چیپس کراکر خشک میشود که برای رفع گرسنگی بسیار مناسب و دلچسب میباشد.
نان لواش یک نان سالم، با کربوهیدرات نسبتا پایین و پروتئین بالا است. این نان دارای کلسترول نیست و حاوی مواد سالمی چون سبوس و گندم است که میتواند به سلامتی قلب شما کمک کند و باعث کاهش وزن شود. هر وعده از این نان (نیمی از هر نان بزرگ)، حاوی ۴ گرم فیبر و کربن بسیار پایینی است.
نان تافتون
یکی از نانهای محبوبی که در ایران تولید و پخت میشود نان تافتون است که برخی آن را با سبوس تهیه میکنند و برخی در گذشتههای دور آن را بصورت بی نمک پخت میکردند و از آن به عنوان یک نان رژیمی برای بیماران دارای فشار خون استفاده میشده است.
نان تافتان یا تافتون تازه کمی ترد است و از خمیر فطیر یا خمیر «کم ورآمده» پخته میشود.
برخی معتقدند که نان تافتون به دلیل مدت زمان طبخ بیشتر، تنها کمی بهتر از نان لواش است، اما به دلیل داشتن جوش شیرین، در دراز مدت مصرف کننده را با عوارض گوارشی مواجه میکند.
نان فانتزی
نان فانتزی از آن محصولاتی است که همراه با موج ماشینی شدن وارد ایران شده و همچنان در تلاش است تا با نانهای سنتی نظیر سنگک، تافتون و بربری رقابت کند.
نانهای فانتزی از آرد سفید که سبوس ندارد تهیه میشوند، به همین علت نانهای کاملا سالمی نیستند، اما چون در پخت آنها از جوش شیرین استفاده نمیشود و معمولا در محلهای پاکیزه تهیه میشوند، بهداشتیترند.
به عقیده کارشناسان تغذیه، اگر به آرد نان فانتزی مقدار معینی سبوس اضافه شود، نان کامل و سالمی خواهد بود.
البته در ایران بیشتر از نانهای فانتزی برای تهیه ساندویچ استفاده میشود، اما برخی از خانوادهها هم انواع این نان را برای صبحانه یا در کنار سایر وعدههای غذایی مصرف می کنند.