استفراغ سلولی برای جوانسازی: ماجرای کشف جدید دانشمندان چیست؟

نتایج یک تحقیق تازه نشان میدهد سلولهای آسیبدیده میتوانند با نوعی فرآیند پاکسازی شبیه به «استفراغ» اجزای قدیمی خود را بیرون بریزند و دوباره به حالت بنیادی بازگردند.
این کشف توسط محققان دانشگاه واشینگتن و کالج پزشکی بایلر صورت گرفته و در مقالهای با جزئیات توضیح داده شده است.
بر اساس این پژوهش، مکانیسمی که دانشمندان آن را Cathartocytosis یا «پاکسازی سلولی» نامیدهاند، در آزمایشهایی بر روی موشهای مبتلا به آسیب معده مشاهده شده است. در این فرآیند، سلولها اجزای بالغ و غیرقابل تکثیر خود را دفع میکنند تا بتوانند به حالت کوچک، ابتدایی و قابل تقسیم بازگردند و در نهایت بافت سالم تازهای ایجاد کنند.
محققان توضیح میدهند که این روند بخشی از واکنش بازتولیدی بزرگتری به نام Paligenosis است. در این واکنش، سلولها پس از آسیب برای آغاز ترمیم به وضعیت نابالغ خود بازمیگردند. دکتر جفری براون، نویسنده اصلی مقاله، در توضیح این پدیده گفت: «بعد از آسیب، سلولها باید ترمیم را شروع کنند اما ماشینآلات سلولی بالغ مانع این روند میشود. بنابراین، پاکسازی سریع بهترین راه برای خلاص شدن از این اجزای بازدارنده است تا سلول دوباره ابتدایی و تکثیرپذیر شود.»
این پژوهش همچنین نشان داده است که فرآیند یادشده بیشباهت به عمل استفراغ نیست، چرا که سلولها بخشهای قدیمی خود را به بیرون پرتاب میکنند. به همین دلیل محققان از این تعبیر برای توصیف آن استفاده کردهاند.
با وجود یافتههای امیدوارکننده، دانشمندان هشدار دادهاند که این روند میتواند پیامدهای منفی نیز داشته باشد. چون Cathartocytosis فرآیندی سریع و آشفته است، میتواند به التهاب گستردهتر و حتی بروز سرطان منجر شود. دکتر براون در بررسی نمونههای آسیب معده در موشها دریافت که ضایعات سلولی پس از بیرون ریخته شدن در اطراف سلولها انباشته میشوند و همین تجمع میتواند زمینهساز التهاب مزمن و ایجاد سرطان معده یا دیگر بخشهای دستگاه گوارش شود.
با این حال، محققان امیدوارند که درک بهتر این مکانیسم در آینده به توسعه روشهای نوین درمانی کمک کند. به باور آنان، میتوان راهکارهایی یافت که اثرات مثبت این پاکسازی سلولی در روند ترمیم زخمها تقویت شود و در عین حال از اثرات منفی آن که ممکن است به سرطان بیانجامد جلوگیری گردد.