زيلندیا؛ قاره‌ای فراموش‌شده در اعماق اقیانوس آرام
تیمی از زمین‌شناسان موفق به شناسایی بخش بزرگی از یک جرم قاره‌ای در جنوب اقیانوس آرام شده‌اند که بیشتر آن زیر آب پنهان مانده و تنها حدود ۵ درصد از آن در مناطقی مانند نیوزیلند از سطح آب بیرون است.
مساحت این پهنه قاره‌ای حدود ۵ میلیون کیلومتر مربع برآورد شده و دانشمندان آن را «زیلندیا» نامیده‌اند.
مطالعات پیشگامانه‌ای که نیک مورتیمر، متخصص مؤسسه علوم زمین‌شناسی و هسته‌ای نیوزیلند انجام داده، نشان می‌دهد این سرزمین بخشی از قاره کهن گندوانا بوده که شامل آمریکای جنوبی، آفریقا، جنوبگان، استرالیا و بخش‌هایی از آسیا می‌شده و بیش از ۱۰۰ میلیون سال پیش آغاز به جدایی کرده است.
تحقیقات نشان می‌دهد که زیلندیا در پی حرکات صفحات تکتونیکی شکل گرفته است. با دور شدن این صفحات از هم و در برخی موارد فرورانش یکی زیر دیگری، پوسته نازکی تشکیل شده که باعث شده آب‌های عمیق اقیانوس‌ها قسمت زیادی از آن را دربرگیرند و تنها چند جزیره کوچک از سطح دریا بیرون بماند.
حدود ۸۵ میلیون سال پیش، زیلندیا از غرب قاره جنوبگان جدا شد و سپس از استرالیا فاصله گرفت و به جرمی جداگانه تبدیل شد. به مرور زمان، پوسته زمین در این منطقه نازک و سرد شد و باعث شد سطح آن پایین‌تر از سطح دریا قرار گیرد. با وجود آن‌که بیشتر این سرزمین زیر آب پنهان مانده، وجود آن برای تحقیقات علمی اهمیت زیادی دارد.
برای بررسی دقیق‌تر، محققان نمونه‌های سنگی از کف دریا در منطقه فیر‌وی ریج در دریای مرجان جمع‌آوری کردند. تحلیل‌ها نشان داد که سنگ‌های ماسه‌ای متعلق به حدود ۹۵ میلیون سال پیش و سنگ‌های آذرین آن مربوط به ۴۰ میلیون سال قبل هستند. این نتایج به همراه داده‌های مغناطیسی، به دانشمندان کمک کرد تا مرزهای قاره را شناسایی کنند.
اگرچه برای سال‌ها برخی زمین‌شناسان احتمال قاره بودن این ناحیه را مطرح کرده بودند، اما بسیاری آن را مجموعه‌ای از تپه‌های زیر دریا می‌دانستند. اکنون شواهد جدید نشان می‌دهد که این منطقه بسیاری از ویژگی‌های قاره‌های رسمی را دارد.
زیلندیا اطلاعات ارزشمندی درباره گذشته زمین در خود دارد که در دیگر قاره‌های روی سطح قابل مشاهده نیست و می‌تواند به درک بهتر نحوه شکل‌گیری قاره‌ها، تغییرات اقلیمی و جغرافیای زیستی کمک کند.
