راز هوش پنهان در این موجودات؛ تصمیمگیری بدون وجود مغز
مطالعهای تازه نشان داده است که قارچها، برخلاف باور عمومی، میتوانند بدون مغز نیز رفتارهایی از خود بروز دهند که شباهت زیادی به تصمیمگیری و هوش دارد. این یافتهها درک ما از مفهوم «هوش» در دنیای موجودات زنده را به چالش میکشد.
به گزارش خبرآنلاین، گروهی از پژوهشگران با بررسی نحوه رشد قارچهای چوبخوار دریافتند که این موجودات ساده میتوانند به شکل پیچیدهای به تغییرات محیط واکنش نشان دهند. آنها با آزمایشی ویژه تلاش کردند بفهمند آیا قارچها در مواجهه با چیدمانهای متفاوت، تصمیمی آگاهانه اتخاذ میکنند یا خیر.
در این پژوهش، تکههای چوب در دو الگوی فضایی متفاوت، یکی به شکل دایره و دیگری به شکل صلیب، چیده شد. قارچها بر اساس انتظار اولیه باید از مرکز، به طور یکنواخت در تمام جهات رشد میکردند. اما نتیجه برخلاف این فرض بود: در الگوی صلیبی، شبکه زیرزمینی قارچها که به میسلیوم معروف است، رشد خود را روی چهار بلوک بیرونی متمرکز کرد. پژوهشگران معتقدند این تصمیم نشاندهنده نوعی استراتژی هوشمندانه است، زیرا با تمرکز بر بخشهای بیرونی، قارچها قادر میشوند منابع بیشتری در آینده به دست آورند.

در آرایش دایرهای، قارچها رشد متوازنی روی بلوکها داشتند، اما بهطور شگفتانگیزی مرکز دایره را دستنخورده گذاشتند. دانشمندان توضیح میدهند که قارچها بهنوعی درک کرده بودند که رشد در ناحیهای که پیشتر اشباع شده، فایدهای ندارد. بنابراین انرژی خود را صرف گسترش به مناطق تازه کردند.
میسلیوم، ساختاری رشتهای و بههمپیوسته است که در زیر زمین گسترده شده و میتواند اطلاعات را میان بخشهای مختلف شبکه جابهجا کند. پژوهشگران این شبکه را به نوعی «سیستم عصبی طبیعی» تشبیه کردهاند که هرچند مغزی ندارد، اما میتواند دادههای محیطی را پردازش کند و بر اساس آن واکنش نشان دهد.
این تحقیق نشان میدهد که حتی موجودات فاقد مغز نیز میتوانند نوعی هوش غیرعصبی از خود بروز دهند. تا پیش از این، دانشمندان هوش را تنها به جاندارانی با دستگاه عصبی پیچیده نسبت میدادند، اما یافتههای تازه نشان میدهد که توانایی تصمیمگیری و تطبیق با محیط ممکن است در سراسر درخت زندگی، به اشکال گوناگون وجود داشته باشد.
به نظر میرسد دنیای پنهان قارچها، همچنان رازهایی ناگفته در خود دارد و شاید در آینده، شناخت این ارگانیسمهای خاموش بتواند درک بشر از مفهوم حیات و هوش را دگرگون کند.