رمزگشایی از نمونه‌های قدیمی ناسا اسرار تازه‌ای از ماه را برملا کرد
پس از گذشت بیش از نیم قرن از زمان جمع‌آوری نمونه‌های ماه، ناسا اقدام به بازگشایی آن‌ها کرده و به کمک فناوری‌های پیشرفته امروزی موفق به کشف اطلاعات جدیدی درباره این قمر شده است.
این نمونه‌ها در مأموریت آپولو ١٧ در دسامبر ١٩٧٢ جمع‌آوری شدند؛ آخرین پرواز سرنشین‌دار ناسا به ماه که موادی ارزشمند از جمله رسوبات موسوم به «وشاح روشن» را به زمین آورد. این رسوبات در پای توده صخره‌ای جنوبی در دره توروس-لیترو قرار داشتند و ظاهری درخشان و غیرمعمول داشتند.
اگرچه این نمونه‌ها بیش از ٥٠ سال پیش به زمین آورده شدند، اما تنها اخیراً در چارچوب برنامه «تحلیل نسل جدید نمونه‌های آپولو» برای بررسی دقیق‌تر گشوده شدند. در این پروژه، از فناوری‌های نوین برای بررسی اسرار ماه استفاده می‌شود تا زمینه برای مأموریت‌های آینده همچون برنامه آرتمیس ناسا که قصد دارد طی سال‌های آتی فضانوردان را دوباره به ماه بازگرداند، فراهم شود.
پژوهش‌ها نشان داده‌اند که منشاء «وشاح روشن» همچنان محل بحث است. یک فرضیه رایج این است که این رسوبات بر اثر برخورد شهاب‌سنگی که دهانه تایکو با عرض ٨٥ کیلومتر را ایجاد کرده، شکل گرفته باشند. فرضیه دیگر به وجود رانش‌های زمینی طولانی‌مدت اشاره دارد. دکتر جولیا ماگنارینی از موزه تاریخ طبیعی لندن توضیح داده که ویژگی‌های این منطقه با چنین رانش‌هایی مطابقت دارد؛ پدیده‌ای که در زمین و مریخ مستند شده اما در ماه کمتر دیده می‌شود.
با استفاده از فناوری‌های نوین تصویربرداری مقطعی، دانشمندان موفق شده‌اند به درون این نمونه‌ها نگاهی دقیق‌تر بیندازند. زمانی که سنگ‌های آپولو برای نخستین بار به زمین رسیدند، امکان چنین بررسی دقیقی وجود نداشت. این فناوری‌ها امکان مطالعه ساختار داخلی سنگ‌ها و فرآیندهای زمین‌شناختی مؤثر در شکل‌گیری آن‌ها را فراهم ساخته است.
از یافته‌های مهم می‌توان به کشف «سنگ‌ریزه‌ها» اشاره کرد؛ تکه‌های جداشده از صخره‌های بزرگ‌تر که شواهدی درباره رانش‌های زمینی ارائه می‌دهند. به گفته ماگنارینی، ذرات ریز پوشاننده این سنگ‌ریزه‌ها نشان می‌دهد که چگونه رانش‌ها رخ داده و ماده درونی به حرکت درآمده است. او افزود این موضوع آشکار می‌کند که سنگ‌ریزه‌ها خود تجزیه شده و باعث حرکت روان‌تر رانش‌ها به شکل مایع شده‌اند.
کارشناسان تأکید دارند که این تحلیل‌ها علاوه بر ارزش علمی، در آماده‌سازی مأموریت‌های آینده اهمیت زیادی دارد. بر اساس برنامه‌ریزی ناسا، آرتمیس قرار است در سال ٢٠٢٧ فضانوردان را بار دیگر به سطح ماه بازگرداند و داده‌های به دست آمده از این نمونه‌ها نقشی کلیدی در طراحی و اجرای چنین مأموریت‌هایی خواهند داشت.
