تولید بی‌سابقه ماده مخدر«شیشه» در افغانستان؛ مقامات ایرانی در این مورد چه گفته‌اند؟
از متامفتامین یا شیشه چه می دانیم؟
ایران نگرانی عمده‌ای در خصوص وضعیت افغانستان به عنوان تولید کننده عمده «شیشه» دارد؛ مقامات ایرانی در این مورد چه گفته‌اند؟
بر اساس گزارش رسانه‌های داخلی ایران، «امیرعباس لطفی» مدیرکل روابط بین‌الملل ستاد مبارزه با موادمخدر این کشور، در دیدار با مشاور عالی وزارت بهداشت نروژ، در حاشیه اجلاس سالانه CND در وین، تصریح کرد: «ایران نگرانی عمده‌ای در خصوص وضعیت افغانستان به عنوان تولید کننده عمده مت‌آمفتامین دارد.»
وی افزود: «سازمان ملل نیز نگرانی ها را در رابطه با افزایش تولید، مصرف و قاچاق مواد روان گردان در افغانستان اعلام داشته است؛ بنابراین تبدیل افغانستان به تولید کننده عمده شیشه را باید جدی گرفت و علل آن را بررسی کرد.»
این مقام ایرانی نیز گفته است: «از کاهش کشت در افغانستان استقبال می‌کنیم اما نتایجی در این مسئله مشاهده نشده و قاچاق از منشاء افغانستان کاهش محسوسی نداشته است.»
در همین راستا، مشاور عالی وزارت بهداشت نروژ در این باره گفت: «غیر قابل باور می‌دانم که تولید موادمخدر در افغانستان به صفر رسیده باشد.»
وی افزود: «اگر هم باشد، با توجه به شرایطی که این کشور دارد، تضمینی برای ادامه آن برای فردا، چند ماه یا سال آینده وجود ندارد و مجدد به سمت تولید مواد باز خواهد گشت.»
این درحالی است که «اسکندر مومنی»، دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر ایران، در شصت‌وهفتمین نشست کمیسیون مبارزه با مواد مخدر در وین تاکید کرده است که ورود مواد مخدر از افغانستان به ایران کاهش نیافته است و ورود مفتامفتامین (شیشه یا کریستال)، همچنین ۲۰ درصد افزایش داشته است.
پیش از این نیز، این مقام ایرانی گفته بود که تولید و ورود مواد مخدر صنعتی از سوی افغانستان به ایران افزایش یافته است.
وی در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا توضیح داد: «ایران در سال ۲۰۲۳ شاهد کاهش حدود ۱۷ درصدی تولید مواد مخدر سنتی بوده اما از سوی دیگر شاهد افزایش حدود ۲۰ درصدی تولید مواد مخدر صنعتی به ویژه متامفتامین و شیشه است.»
این مقام ایرانی همچنین گفته بود: «مقامات طالبان می‌گویند تولید و کشت مواد مخدر کاهش پیدا کرده اما انبارها هنوز پر از مواد مخدر است و با به اتمام رسیدن انبارها، شاید ورود مواد مخدر به ایران به میزان ۹۰ درصد کاهش یابد.»
متامفتامین یا شیشه چیست؟
«شیشه» از یک گیاه کوهی موسوم به «اِفِدرا» ساخته می‌شود که بیشتر در جنوب و غرب افغانستان تولید می‌شود.
این ماده معمولاً به عنوان مت‌مفتامین یا کریستال نیز شناخته می‌شود.
این ماده به شکل پودر کریستالی و سفید رنگ یا آبی وجود دارد.
در سال‌های اخیر، بسیاری از کشاورزان جنوب و غرب افغانستان به‌دلیل خشک‌سالی به کاشت گیاه «افدرا» معروف به نام «اومان یا هوم» روی آورده‌اند.
چگونه افغانستانی‌ها با استفاده از گیاه «اِفِدرا» مواد مخدر شیشه را تولید می کنند؟
کشاورزان در افغانستان پس از جمع‌آوری بوته‌های خشک افدرا، آن را در آسیاب می‌کوبند.
پس از آن پودر افدرا را با چند نوع ماده شیمیایی مخلوط می‌کنند و و برای ۲۴ ساعت در بشکه‌ها در تیزاب می‌گذارند.
پس از آن برای تصفیه در بیرل‌های فلزی در آب می‌جوشانند و در نتیجه مایع موسوم به «افدرین» به وجود می‌آید که سپس آن را به «شیشه» تبدیل می‌کنند.
سپس قاچاق‌بران مواد مخدر متامفتامین ارزان را از کشاورزان افغان می‌خرند و آن را به ایران و دیگر کشورها صادر می‌کنند.
گفتنی است که در سال ۲۰۲۲ «هبت‌الله آخوندزاده»، رهبر طالبان در دستوری کشت خشخاش، تولید و خرید و فروش مواد مخدر را ممنوع اعلام کرده اما نام این گیاه طبیعی در این فرمان تذکر نیافته بود، بنابراین، این ماده جایگزین خشخاش شده و در سه سال اخیر در افغانستان رونق یافته است.
