کشف نشانه‌هایی از جو در سیاره‌ای شبیه زمین؛ آیا قابل زندگی است؟
دانشمندان به کمک تلسکوپ فضایی جیمز وب برای نخستین بار موفق به شناسایی نشانه‌هایی از وجود جو در سیاره فراخورشیدی TRAPPIST-۱ e شدند؛ کشفی که می‌تواند احتمالات تازه‌ای درباره وجود آب و حتی حیات در این سیاره مطرح کند.
این سیاره که هم‌اندازه زمین است، در کمربند قابل سکونت ستاره کوتوله قرمز TRAPPIST-۱ قرار دارد و به گفته محققان ممکن است آب در سطح آن وجود داشته باشد. پژوهشگران برای بررسی ترکیبات احتمالی جو از ابزار طیف‌نگار فروسرخ نزدیک (NIRSpec) جیمز وب استفاده کردند. هنگامی که سیاره از برابر ستاره خود عبور می‌کند، نور ستاره از جو احتمالی می‌گذرد و برخی طول موج‌ها جذب می‌شود. این تغییرات در طیف نور به پژوهشگران امکان می‌دهد تا ترکیبات شیمیایی احتمالی جو را شناسایی کنند.
دکتر هانا ویکفورد، دانشیار اخترفیزیک دانشگاه بریستول و عضو اصلی تیم JWST Transiting Exoplanet، گفت: «نتایج تازه دقت مشاهدات قبلی هابل را افزایش داده و نشان می‌دهد شاید سیاره e دارای جو باشد، هرچند هنوز نمی‌توان به طور قطعی چنین چیزی را تأیید کرد.»
به گفته دانشمندان، این سیاره جو اولیه هیدروژنی خود را که در مراحل آغازین شکل‌گیری وجود داشته، از دست داده است. دکتر دیوید گرانت، همکار این تحقیق، توضیح داد: «سیاره e جوی که عمدتاً از هیدروژن تشکیل شده بود، از دست داده است؛ جوی که در مراحل نخستین در بسیاری از سیاره‌ها دیده می‌شود.» دکتر ویکفورد افزود: «ستاره TRAPPIST-۱ به طور مداوم فوران‌های پرانرژی منتشر می‌کند و طبیعی است که هر جو اولیه هیدروژن-هلیوم این سیاره از بین رفته باشد. بسیاری از سیاره‌ها پس از این مرحله، جو ثانویه سنگین‌تری تشکیل می‌دهند، اما هنوز مشخص نیست که سیاره e چنین جوی دارد یا نه.»
وجود یک جو ثانویه می‌تواند شرایط را برای پایداری آب فراهم کند. دکتر آنا گلیدن، پژوهشگر پسادکتری MIT، اظهار داشت: «احتمالاً جو سیاره e نه مانند زهره ضخیم و نه مانند مریخ نازک است و بیشتر از دی‌اکسید کربن تشکیل نشده است.» او تأکید کرد که این سیاره تفاوت‌های اساسی با زمین و دیگر سیاره‌های منظومه شمسی دارد.
دکتر ویکفورد همچنین توضیح داد که حتی مقدار اندکی اثر گلخانه‌ای می‌تواند به باقی‌ماندن آب در سطح سیاره کمک کند. احتمال وجود اقیانوس‌ها یا آب در بخش‌هایی از سیاره که همیشه رو به ستاره هستند مطرح است. به دلیل قفل گرانشی، یک سوی سیاره همواره روشن و سوی دیگر آن در تاریکی مطلق قرار دارد.
مرحله بعدی پژوهش‌ها مقایسه داده‌های این سیاره با TRAPPIST-۱ b خواهد بود. دکتر نستور اسپینوزا، اخترشناس، اعلام کرد ابزارهای فروسرخ جیمز وب جزئیاتی را آشکار کرده‌اند که پیش‌تر دسترسی به آنها ممکن نبود و مشاهدات آینده اطلاعات مهم‌تری به همراه خواهد داشت.
