درمان بیماریهای صعبالعلاج با پرورش مغز انسان در فضا!
دانشمندان موفق به پرورش مغزهای کوچک انسانی در فضا شدند تا روشهای جدیدی برای درمان بیماریهای آلزایمر، پارکینسون و آسیبهای نخاعی بررسی کنند.
در ایستگاه فضایی بینالمللی (ISS)، شرایط بیوزنی به محققان امکان داد که تنها در مدت **۷۲ ساعت**، ارگانوئیدهای مغزی پرورش دهند، در حالی که این فرآیند روی زمین ماهها زمان میبرد.
ارگانوئیدها تودههایی از سلولهای مصنوعی هستند که ساختار و عملکرد یک عضو انسانی را شبیهسازی میکنند و برای بررسی روشهای درمانی نوین در بیماریهای عصبی استفاده میشوند.
شرکت بیوتکنولوژی Axonis Therapeutics این درمان امیدوارکننده را توسعه داده است. این روش شامل استفاده از یک ویروس بازبرنامهریزیشده برای انتقال ژندرمانی به سلولهای سیستم عصبی مرکزی است.
ویروسهای اصلاحشده که به آنها "وکتورهای ویروسی" گفته میشود، ابزارهای مفیدی برای درمان آلزایمر، پارکینسون و آسیبهای نخاعی هستند. سالانه نزدیک به ۶۰۰ هزار نفر در ایالات متحده به آلزایمر یا پارکینسون مبتلا میشوند و حدود **۱۸ هزار** نفر دچار آسیبهای نخاعی میشوند.
آزمایشها نشان داده است که این روش روی موشها موثر است، اما بسیاری از ژندرمانیهایی که در مدلهای حیوانی موفق بودهاند، در انسان کارایی ندارند. به همین دلیل، دانشمندان برای آزمایش این روش به مدلی دقیق از سیستم عصبی انسانی نیاز داشتند و تصمیم گرفتند ارگانوئیدهای مغزی را در فضا پرورش دهند.
در ماه اوت ۲۰۲۳، این شرکت ویالهای منجمد حاوی وکتور ویروسی، نورونهای بالغ و آستروسیتها (سلولهای حمایتکننده اعصاب) را طی یک مأموریت به ایستگاه فضایی فرستاد. این مواد در دستگاه مخصوصی به نام BioCell کشت داده شدند.
وکتور ویروسی با ژن پروتئینی فلورسنت بارگذاری شد. اگر این ژن وارد نورونها میشد، سلولها به رنگ سبز نئونی درخشان میشدند. در کمتر از ۷۲ ساعت، این سلولها نه تنها به ارگانوئیدهای سهبعدی مغزی تبدیل شدند، بلکه درخشیدند.
شیلا نیلسن از BioServe Space Technologies گفت: «لحظهای کلیدی بود وقتی دیدیم بافتهای سهبعدی سبزرنگ و درخشان شکل گرفتهاند. این چیزی بود که تاکنون روی زمین ندیده بودیم.»
این تحقیق نشان داد که وکتور ویروسی شرکت Axonis میتواند ژندرمانی را به نورونهای انسانی منتقل کند. شین هگرتی، مدیر علمی این شرکت، گفت: «این موفقیت به ما امکان میدهد مدلهایی از مغز انسان را سریعتر و با دقت بیشتری در شرایط بیوزنی بسازیم.»