حمله به برنامه هستهای ایران؛ اسرائیل به دنبال یک فرصت و آمریکا غرق در محاسبات

با گزارشهایی مبنی بر اینکه اسرائیل فرصتی برای حمله بزرگ به تاسیسات هستهای ایران میبیند، به نظر میرسد خاورمیانه با لحظه جدیدی از تشدید تنش مواجه است.
روزنامه آمریکایی والاستریت ژورنال امروز پنجشنبه نوشت که اسرائیل عقبنشینی ایران را فرصتی برای هدف قرار دادن قابلیتهای هستهای آن میداند.
این روزنامه به نقل از مقامات آگاه گزارش داد که سازمانهای اطلاعاتی آمریکا در روزهای پایانی دولت جو بایدن، رئیسجمهور سابق و آغاز دوره ریاستجمهوری دونالد ترامپ، رئیسجمهور کنونی، به این نتیجه رسیدند که اسرائیل «فرصتی» میبیند تا در سال جاری حملات گستردهای به سایتهای هستهای ایران انجام دهد.
مقامات گفتند که اولین نتیجه بخشی از یک ارزیابی تحلیلی است که با نزدیک شدن به پایان دولت بایدن تهیه شده و خطرات فعالیتهای نظامی پرخطر در خاورمیانه را پس از کاهش توانمندیهای ایران در سال گذشته برجسته میکند.
به گفته دو نفر آشنا با گزارش اطلاعاتی، تجزیه و تحلیل اطلاعاتی به این نتیجه رسید که اسرائیل به دنبال متقاعدکردن دولت ترامپ برای حمایت از حملات است، با توجه به اینکه احتمال پیوستن او به این حمله بیشتر از بایدن است، و ترس از نزدیک شدن ایران به داشتن سلاح هستهای نیز برای ترامپ رو به افزایش است.
بر اساس آنچه یک مقام آگاه آمریکایی به والاستریت ژورنال گفت، جامعه اطلاعاتی آمریکا گزارش دومی را تهیه کرد که در روزهای اول دولت ترامپ ارائه شد و در آن تکرار شد که اسرائیل در حال بررسی حمله به تاسیسات هستهای ایران است.
حمایت آمریکا؟
مقامات نظامی ایالات متحده میگویند هرگونه حمله اسرائیل به سایتهای هستهای به شدت غنیشده ایران، با توجه به پیچیدگی ماموریت، احتمالاً به حمایت نظامی و تجهیزات مهمات آمریکا نیاز دارد.
در مقابل، ایران قبلا تهدید کرده بود که در صورت حمله به سایتهای هستهایاش پاسخ میدهد، اما اکنون پس از حملات اسرائیل به سایتهای نظامیاش در سال گذشته و خسارات سنگینی که به نیروهای نیابتی منطقهایاش، از جمله حزبالله و حماس وارد شد، در موقعیت ضعیفتری قرار گرفته است.
در دوران انتقال ریاستجمهوری، برخی از اعضای تیم ترامپ در مورد امکان حمله پیشگیرانه اسرائیل به سایتهای هستهای ایران، از جمله احتمال مشارکت نیروهای آمریکایی در کمپین بمباران، بحث کردند. اکنون ترامپ به عنوان رئیسجمهور گفته است که راهحلهای مذاکره را ترجیح میدهد.
ترامپ هفته گذشته در شبکه Truth Social نوشت: «گزارشها مبنی بر اینکه ایالات متحده با همکاری اسرائیل قصد دارد ایران را بمباران کند، بسیار اغراقآمیز است.»
تهران اعلام کرده است که آماده مذاکره با ایالات متحده است و وزیر امور خارجه این کشور هفته گذشته به تلویزیون دولتی گفت: «اگر مانع اصلی ایالات متحده به دنبال دستیابی ایران به سلاح هستهای باشد، میتوان آن را حل کرد. موضع ایران در مورد سلاحهای هستهای روشن است.»
کاخ سفید روز چهارشنبه اعلام کرد که «خط قرمز ترامپ این است که اجازه ندهد ایران از قابلیتهای هستهای برخوردار باشد.»
حمله بزرگ
در همین چارچوب، تحلیلگران اسرائیلی بر این باورند که هرگونه حمله به سایتهای هستهای ایران باید در مقیاس بزرگ باشد تا از تخریب چندین تأسیسات، که برخی از آنها در سایتهای زیرزمینی مستحکم هستند، اطمینان حاصل شود تا ایران نتواند به سرعت آنچه را که ویران شده است، بازسازی کند.
یاکوف آمیدور، مشاور امنیت ملی سابق اسرائیل گفت: «اگر توافق جدیدی حاصل شود که در آن ایران برنامه هستهای خود را کنار بگذارد، اسرائیل در موقعیت بهتری قرار خواهد گرفت.» اما وی افزود: اگر توافق خوبی حاصل نشود، اسرائیل مجبور به اقدام علیه پروژه هستهای ایران خواهد شد.
در ماه دسامبر، سازمانهای اطلاعاتی ایالات متحده هشداری شدید مبنی بر اینکه ایران ممکن است به سمت توسعه سلاحهای هستهای حرکت کند، صادر کردند.
این گزارش حاکی از آن است که ایران دارای ذخایر بزرگی از اورانیوم بسیار غنیشده است و گمان میرود در صورت اتخاذ تصمیم سیاسی بر روی جزئیات فنی برای تکمیل ساخت بمب کار میکند.
در طول یک سال گذشته، اسرائیل توانسته است رهبران ارشد حزبالله لبنان، یکی از مهمترین متحدان ایران را از بین ببرد، بخش بزرگی از زرادخانه نظامی ایران را نابود کند و پدافند هوایی آن را تضعیف کند.
سقوط رژیم اسد در سوریه همچنین ایران را از داشتن یکی از مهم چترین متحدان خود و بستر اصلی برای اعمال نفوذ خود در منطقه محروم کرد.
از سوی دیگر، حملات موشکی ایران به اسرائیل خسارات قابلتوجهی وارد نکرده است.
ایران همچنین از یک بحران اقتصادی شدید ناشی از سوء مدیریت، فساد و تحریمهای سنگین رنج میبرد و این کشور را در شرایط فزاینده فشار بینالمللی در موقعیتی آسیبپذیر قرار داده است.