کابل در حال دگرگونی؛ پروژه‌های راه‌سازی چهره تازه‌ای برای پایتخت افغانستان رقم می‌زنند
پایتخت افغانستان ماه‌هاست که به یک کارگاه بزرگ عمرانی تبدیل شده؛ شهری که در آن ده‌ها خیابان اصلی و فرعی تحت عملیات بازسازی، توسعه و آسفالت‌ریزی قرار گرفته‌اند.
این طرح یکی از بزرگ‌ترین برنامه‌های زیرساختی کابل از سال ۲۰۲۱ تاکنون به شمار می‌رود؛ سالی که تغییرات سیاسی گسترده، مدیریت شهری را وارد مرحله‌ای جدید کرد. دولت می‌گوید هدف این پروژه، روان‌سازی ترافیک و مدرن‌سازی سیمای پایتخت است، اما در میان مردم و کارشناسان، بحث درباره پیامدهای اقتصادی و اجتماعی آن همچنان ادامه دارد.
کابل سال‌ها با فرسودگی شدید خیابان‌ها دست‌به‌گریبان بوده است؛ نتیجه جنگ‌های طولانی و نبود برنامه‌ریزی شهری منسجم. در دو دهه گذشته جمعیت شهر تقریباً دو برابر شده و حالا خیابان‌هایی که برای پذیرش تعداد محدودی خودرو طراحی شده بودند، روزانه با جریان میلیونی وسایل نقلیه مواجه‌اند. عبدالله حبیبی، مهندس حمل‌ونقل، می‌گوید بسیاری از خیابان‌های کابل بیش از سه دهه پیش ساخته شده‌اند و اکنون نزدیک به یک میلیون خودرو در شهر تردد می‌کند؛ رقمی که بسیار فراتر از ظرفیت طراحی‌شده برای پایتخت است.
شهرداری کابل اعلام کرده که فاز کنونی پروژه، بیش از ۴۵۰ کیلومتر از خیابان‌های اصلی را شامل می‌شود. بازسازی کامل مسیرها، توسعه خطوط تردد، ایجاد شبکه‌های نوین دفع آب، نصب چراغ‌های کم‌مصرف و طراحی مسیرهای ویژه عابران پیاده از جمله بخش‌های این طرح است. سخنگوی شهرداری می‌گوید پروژه با بودجه دولتی و هزینه‌ای در حدود ۱۲۲ میلیون دلار اجرا می‌شود و بیش از ۴۰۰ طرح عمرانی مرتبط با راه‌ها و پل‌ها همزمان در جریان است.
با این حال، واکنش شهروندان کابل متفاوت است. برخی رانندگان و کسبه از سختی تردد و بسته‌شدن مسیرها در دوران ساخت‌وساز شکایت دارند و برخی دیگر این تحول را فرصتی برای آینده بهتر پایتخت می‌دانند. کارشناسان اقتصادی نیز هشدار می‌دهند که موفقیت این طرح نیازمند پشتوانه مالی پایدار است؛ در شرایطی که کمک‌های خارجی به افغانستان کاهش یافته و اقتصاد کشور تحت فشار قرار دارد. به گفته آنان، اگر بودجه مستمر برای نگهداری مسیرها اختصاص نیابد، خیابان‌ها ممکن است ظرف چند سال دوباره به حالت فرسوده بازگردند.
در سوی دیگر، تحلیلگران اجتماعی و سیاسی این طرح را تلاشی برای نمایش تصویری از ثبات و بازسازی در کابل می‌دانند؛ اقدامی که می‌تواند بر روحیه مردم و احساس تعلق به شهر تأثیر بگذارد. در این میان، نقش مولوی عبدالرشید بلوچ، رئیس فعلی شهرداری کابل، برجسته شده است. او که در سال ۱۳۴۶ متولد شده و سال‌ها در ساختارهای نظامی و اداری حضور داشته، طی چهار سال اخیر به گفته برخی ناظران، موفق شده تغییرات چشمگیری در چهره پایتخت ایجاد کند.
