نوآوری دانشمند ایرانی MIT در استفاده از هوش مصنوعی برای درمان بیماری‌ها
لیلا پیرحاجی، پژوهشگر ایرانی و فارغ‌التحصیل مؤسسه فناوری ماساچوست (MIT)، با راه‌اندازی استارتاپ ReviveMed رویکردی نوین مبتنی بر هوش مصنوعی برای بررسی نقش متابولیت‌ها در بیماری‌ها ارائه کرده است.
این فناوری که بر پایه هوش مصنوعی توسعه یافته، می‌تواند تشخیص و درمان بیماری‌ها را متحول کند و مسیر تازه‌ای برای توسعه داروهای هدفمند بگشاید.
در حالی که اغلب تحقیقات پزشکی بر مطالعه ژن‌ها و پروتئین‌ها متمرکز بوده، متابولیت‌ها—ترکیباتی نظیر لیپیدها، قندها و مولکول‌های زیستی دیگر—نیز تأثیر عمیقی بر فرآیندهای حیاتی بدن دارند. پیرحاجی با درک این جنبه کمتر کاوش‌شده، تلاش کرده است تا از طریق تجزیه و تحلیل گسترده داده‌های متابولومیکی، به ارتباط میان این مولکول‌ها و بیماری‌ها پی ببرد.
به گفته پژوهشگران، در حال حاضر تنها بخش کوچکی از متابولیت‌های بدن با دقت بالا قابل اندازه‌گیری هستند، در حالی که تعداد واقعی آن‌ها بسیار بیشتر است. پیرحاجی هدف خود را از توسعه این فناوری، پر کردن این خلأ علمی و بهره‌گیری از داده‌های متابولیکی برای بهبود روش‌های درمانی عنوان کرده است. او معتقد است که پردازش هوشمند این داده‌ها می‌تواند به شناسایی بیماران مناسب برای درمان‌های خاص کمک کند و فرآیندهای پزشکی را کارآمدتر سازد.
لیلا پیرحاجی، که در سال ١٣٦٥ در اصفهان متولد شده، تحصیلات خود را در رشته بیوتکنولوژی از دانشگاه تهران آغاز کرد و سپس در مؤسسه ETH زوریخ بر تحلیل شبکه‌های زیستی تمرکز داشت. او در سال ١٣٨٩ به MIT راه یافت و در سال ١٣٩٥ مدرک دکتری خود را با پژوهشی در زمینه پردازش داده‌های زیستی دریافت کرد.
پس از پایان تحصیلات، او در شرکت‌های داروسازی از جمله Takeda Oncology و Merck در حوزه کشف دارو فعالیت داشت. اما در نهایت، تصمیم گرفت با راه‌اندازی ReviveMed از دانش خود برای توسعه روش‌های تشخیصی و درمانی نوین بهره ببرد. این شرکت در همکاری با مؤسسات داروسازی مانند Bristol Myers Squibb، تلاش می‌کند از تحلیل متابولیت‌ها برای ارزیابی پاسخ بیماران به درمان‌های مختلف استفاده کند.
ReviveMed اخیراً پایگاه داده‌ای متشکل از ٢٠,٠٠٠ نمونه خون بیماران ایجاد کرده که به پژوهشگران امکان می‌دهد تأثیر متابولیت‌ها بر بیماری‌ها را بهتر درک کنند. این فناوری می‌تواند فرآیند آزمایش‌های بالینی را کوتاه‌تر کند و راه را برای درمان‌های دقیق‌تر هموار سازد.
پیرحاجی که تاکنون جوایز متعددی از جمله انتخاب به‌عنوان یکی از TED Fellows در سال ١٣٩٨ و یکی از ٣٥ نوآور زیر ٣٥ سال MIT Technology Review در سال ١٣٩٩ را کسب کرده، امیدوار است که فناوری ReviveMed بتواند افق‌های تازه‌ای در علم پزشکی بگشاید.
