سفر بی‌بازگشت مرد انگلیسی به آینده؛ «ماشین زمان» را چه کسی ابداع کرد؟
هربرت جورج ولز، نویسنده و آینده‌نگر بریتانیایی، در ۱۳ آگوست ۱۹۴۶ چشم از جهان فروبست، اما میراثی از خود به جا گذاشت که هنوز الهام‌بخش است.
او در سال ۱۸۶۶ به دنیا آمد، ابتدا جانورشناسی خواند و مدتی زیست‌شناسی تدریس کرد، اما بعدها به روزنامه‌نگاری و داستان‌نویسی روی آورد. آثار او ترکیبی از تخیل و نقد اجتماعی بودند و از نظریه تکامل داروین و اندیشه‌های مارکس درباره تضاد طبقاتی الهام گرفتند.
رمان «ماشین زمان» که در سال ۱۸۹۵ منتشر شد، او را به شهرت رساند. این کتاب نه‌تنها مفهوم سفر در زمان را وارد فرهنگ عامه کرد، بلکه چشم‌اندازی تیره از آینده بشر ارائه داد. ولز در این داستان، بشر آینده را به دو گونه تقسیم کرد: ایلوئی‌ها که ضعیف و بی‌دغدغه بودند و مورلاک‌ها که در اعماق زمین زندگی می‌کردند و اربابان واقعی بودند. این کتاب بارها به فارسی ترجمه و چندین بار به فیلم تبدیل شد، از جمله اقتباس مشهور سال ۱۹۶۰ که جایزه اسکار بهترین جلوه‌های ویژه را گرفت.
سه سال بعد، ولز رمان «جزیره دکتر مورو» را منتشر کرد؛ داستانی درباره دانشمندی که روی جزیره‌ای دورافتاده با دستکاری ژنتیکی موجودات نیمه‌انسان و نیمه‌حیوان می‌سازد. این اثر به موضوعاتی مانند مرزهای اخلاق در علم، هویت انسان و مسئولیت دانشمندان می‌پرداخت. نسخه سینمایی آن در سال ۱۹۹۶ با بازی مارلون براندو ساخته شد، هرچند تغییرات زیادش باعث انتقاد منتقدان شد.
در سال ۱۸۹۷ «مرد نامرئی» منتشر شد؛ داستان دانشمندی به نام گریفین که فرمول نامرئی شدن را کشف می‌کند اما به خشونت و جنون کشیده می‌شود. این رمان هم بارها به فیلم و سریال تبدیل شد. اقتباس سال ۲۰۲۰ با بازی الیزابت ماس، این داستان را با موضوعاتی چون خشونت خانگی بازآفرینی کرد.
اما شاید مشهورترین اثر ولز «جنگ دنیاها» باشد که در ۱۸۹۸ منتشر شد. او در این کتاب مهاجمانی از مریخ را به تصویر کشید که با فناوری پیشرفته به انگلستان حمله می‌کنند. این رمان پایه‌گذار ژانر تهاجم فضایی شد. اقتباس رادیویی اورسن ولز در سال ۱۹۳۸ باعث وحشت گسترده مردم آمریکا شد و فیلم سینمایی استیون اسپیلبرگ در سال ۲۰۰۵ با بازی تام کروز بیش از ۶۰۳ میلیون دلار فروش کرد.
کتاب‌های ولز تنها روایت‌های تخیلی نبودند؛ او نقدی تند بر امپریالیسم، شکاف طبقاتی و اخلاق علمی داشت. ولز در طول زندگی خود کوشید تا با داستان‌هایش نه‌تنها سرگرمی، بلکه هشداری درباره آینده بشر ارائه دهد. از «ماشین زمان» و «جنگ دنیاها» تا «مرد نامرئی» و «جزیره دکتر مورو»، او جهان‌هایی ساخت که هنوز در فرهنگ عمومی زنده‌اند و اندیشه‌های او همچنان الهام‌بخش نسل‌های جدید باقی مانده است.
