زنگ خطر تجرد؛ چرا میلیونها جوان ایرانی ازدواج نمیکنند؟

آمارهای رسمی نشان میدهد حدود ۱۷ میلیون جوان مجرد در ایران زندگی میکنند؛ آماری که نگرانیهای جدی اجتماعی را به همراه دارد و چشمانداز آینده جمعیتی کشور را در هالهای از ابهام قرار داده است. کارشناسان هشدار میدهند که پیامدهای این وضعیت در ۲۰ تا ۴۰ سال آی
طبق دادهها، دههشصتیها بخش بزرگی از مجردها را تشکیل میدهند. شهلا کاظمیپور، جامعهشناس، اعلام کرده است که حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار مرد و ۵۵۰ هزار زن از این نسل هنوز مجرد هستند. او تأکید کرده است که پدیده «تجرد قطعی» در میان زنان بیش از پیش دیده میشود. مینا، زن ۴۲ سالهای که مجرد مانده است، میگوید: «ازدواج برای ما زنهای دههشصتی هیچوقت راحت نبود. وقتی جوانتر بودیم فشار خانواده زیاد بود، اما با گذر زمان فرصتها کمتر شد. الان نگاه مردم سنگینتر است، در حالی که برای من مسألهای مهم نیست چون از نظر مالی تأمینم.»
در مقابل، حسن ۳۶ ساله از مشکلات اقتصادی بهعنوان مانع اصلی یاد میکند: «ما حتی نمیتوانیم برای شش ماه آینده زندگی خودمان برنامهریزی کنیم، پس چطور مسئولیت زندگی یک نفر دیگر را بپذیریم؟» حاتم حسینی، جمعیتشناس، نیز با اشاره به همین مسئله میگوید: «جوان دهه شصتی در درجه اول امنیت شغلی میخواهد تا بتواند مطمئن باشد توان بازپرداخت وام ازدواج را خواهد داشت.»
دهههفتادیها نیز سهم بزرگی از آمار مجردها دارند. برآوردها نشان میدهد که در سال ۱۴۰۰ حدود ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار مرد و ۱ میلیون و ۴۰۰ هزار زن از این نسل مجرد بودهاند. سارا، دختر ۲۸ ساله، دلیل ازدواج نکردنش را چنین توضیح میدهد: «بیشتر به فکر رشد شخصی و شغلی هستم. ازدواج را محدودکننده آزادی میبینم، بهخصوص وقتی شرایط اقتصادی دشوار است.»
از سوی دیگر، زینب ۳۳ ساله تجرد را به محدودیتهای حقوقی زنان مرتبط میداند: «اگر حق طلاق و حضانت برای زن قابلدستیابی نباشد، بهتر است مجرد بمانم. برای همین مادرم در خواستگاری مهریه ۳ دانگ خانه و ۱۴ سکه را شرط گذاشت.»
مهدی ۲۸ ساله نیز از فشار مالی گلایه دارد: «با ماهیانه ۱۰ میلیون تومان درآمد چطور میتوانم زندگی مشترک را شروع کنم؟ با وام ازدواج هم حتی نمیتوان یک خانه در تهران رهن کرد.» این در حالی است که سال ۱۴۰۴ اولین سالی بود که وام ازدواج افزایش نیافت و به گفته مسئولان منابع بانکها برای پرداخت آن نسبت به سال قبل ۲۰ درصد کاهش یافت.