آتشفشان تفتان پس از ۷۰۰ هزار سال دوباره برمی‌خیزد
آتشفشان تفتان در استان سیستان و بلوچستان که برای حدود ۷۱۰ هزار سال در وضعیت خاموش قرار داشت، اکنون نشانه‌هایی از بیداری و فعالیت دوباره را نشان می‌دهد.
بر اساس پژوهشی که در نشریه علمی Geophysical Research Letters منتشر شده، سطح زمین در نزدیکی قله تفتان بین تیرماه ۱۴۰۳ تا اردیبهشت ۱۴۰۴ حدود ۹ سانتی‌متر بالا آمده است. نکته مهم اینجاست که پس از این افزایش، هیچ نشانه‌ای از فرونشست مشاهده نشده است؛ موضوعی که به گفته دانشمندان نشان‌دهنده افزایش فشار گازهای زیرزمینی در این منطقه است.
بابلو گونزالس، آتشفشان‌شناس اهل اسپانیا و یکی از نویسندگان این مطالعه، اظهار داشت: «تفتان دیگر نمی‌تواند یک آتشفشان خاموش در نظر گرفته شود؛ بهتر است آن را آتشفشانی نیمه‌فعال بدانیم.» او همچنین تأکید کرد که در حال حاضر دلیلی برای نگرانی فوری از فوران وجود ندارد، اما این آتشفشان نیاز به نظارت مداوم و دقیق دارد.
تفتان با ارتفاعی حدود ۳۹۴۰ متر از سطح دریا، یکی از آتشفشان‌های طبقه‌ای ایران محسوب می‌شود. در سال ۱۴۰۲ نیز گزارش‌هایی از انتشار گاز از دهانه این کوه منتشر شد و بوی این گازها حتی در شهر خاش، که در فاصله ۵۰ کیلومتری از آن قرار دارد، احساس شده بود.
مطالعات اخیر نشان می‌دهد که فشار داخلی این آتشفشان در حال افزایش است. این فشار ممکن است در آینده به دو شکل متفاوت آزاد شود؛ یا به صورت تدریجی و آرام از طریق نشت گاز و مواد مذاب، و یا به شکل یک فوران ناگهانی و خشن که می‌تواند پیامدهای جدی داشته باشد.
با توجه به این تحولات، کارشناسان زمین‌شناسی توصیه می‌کنند که دستگاه‌های نظارتی و علمی کشور نسبت به وضعیت تفتان حساسیت بیشتری به خرج دهند. ثبت تغییرات سطح زمین، بررسی خروج گازها و ارزیابی لرزش‌های احتمالی، از جمله اقداماتی است که می‌تواند در پیش‌بینی رفتار آینده این آتشفشان نقش مؤثری ایفا کند.
تفتان که مدت‌ها به عنوان یک پدیده طبیعی ساکت و خاموش در جنوب شرق ایران شناخته می‌شد، اکنون توجه دوباره جامعه علمی و محلی را به خود جلب کرده است.
