کشف یک هزارپای خاردار عجیب در غارهای شمال تایلند
در غارهای مرطوب و تاریک شمال تایلند، گروهی از پژوهشگران موفق به شناسایی گونهای تازه از هزارپای اژدهایی شدهاند؛ موجودی با ظاهری خارپشتگونه، رنگ قهوهای تیره و زائدههای تیزی که آن را به موجودات افسانهای شبیه میکند.
این جانور تنها در شکافهای نمناک دیوارههای سنگ آهک زندگی میکند و تاکنون ناشناخته مانده بود.
به گزارش رسانه تخصصی earth، این هزارپا که در میان سنگهای خزهپوش و شکافهای باریک پنهان میشود، بهخوبی با محیط مرطوب غارها سازگار است. پاها و شاخکهای بلند و باریک آن امکان حرکت آسان در میان شکافهای تنگ را فراهم میکند و استتار طبیعیاش در پسزمینه سنگهای آهکی، تشخیص آن را دشوار کرده است. زیستگاه این گونه به همین غار و چند نقطه محدود پیرامونی ختم میشود، موضوعی که نشان میدهد بقای آن وابسته به همین محیط خاص و مرطوب است.
پژوهشگران برای شناسایی دقیق این گونه از روش «ردهبندی تلفیقی» بهره بردهاند؛ روشی که ویژگیهای ظاهری را با دادههای ژنتیکی مقایسه میکند. آنها سه بخش ژنی را بررسی کرده و با ترسیم «درخت تبارزایی»، جایگاه این هزارپا را در میان خویشاوندانش مشخص کردند. نتایج بررسیها نشان داد ژن COI که معمولاً برای تشخیص گونههای جانوری استفاده میشود، میان این هزارپا و سایر گونههای جنس Desmoxytes اختلافی بین ۱۱ تا ۱۹ درصد دارد؛ فاصلهای که برای گونههایی با پراکنش محدود، قابل توجه محسوب میشود. در کنار دادههای ژنتیکی، بررسی ساختار اندام تولیدمثل نر (گونوپود) نیز برای تأیید این گونه اهمیت داشته، زیرا این بخش معمولاً معیار دقیقی در طبقهبندی هزارپایان است.
گونه تازه با نام علمی Desmoxytes chaofa معرفی شده و تفاوتهایی چون رنگ بدن، نسبت بخشهای مختلف و شکل اندام تناسلی نر، آن را از گونههای نزدیک متمایز میکند. در همین تحقیق نوع دیگری از هزارپا با پاهای صورتی نیز گزارش شده که نشان میدهد تنوع زیستی در زیستگاههای آهکی جنوب شرق آسیا بیش از برآوردهای پیشین است.
کشف این هزارپای جدید بار دیگر اهمیت حفاظت از غارها و دیوارههای سنگ آهک تایلند را یادآور میشود. پژوهشگران هشدار میدهند که این محیطهای حساس بهدلیل معدنکاری، تخریب زیستگاه و گردشگری کنترلنشده در معرض تهدید قرار دارند و کوچکترین تغییر در رطوبت یا آسیب به این فضاها میتواند بقای چنین گونههای نادر و بومی را با خطر جدی مواجه کند.