گنجی که خانه‌های فرانسه را روشن می‌کند
نیجر یک گنج ارزشمند برای فرانسه به عنوان یکی از قوی‌ترین متحدان پاریس در بین کشورهای ساحل و صحرا بوده و منبع اصلی اورانیوم مورد استفاده در تولید برق برای میلیون‌ها خانواده در این کشور به شمار می‌رود.
شراکت «نیامی» و پاریس در منطقه ساحل و صحرا پس از انتقال نیروهای فرانسه از مالی در سال ۲۰۲۲ به نیجر با ادعای بهره‌مندی از تخصص فرانسه در آموزش نظامی و مبارزه با تروریسم تقویت شد.
چند ساعت پس از کودتا در نیجر، پس از بازداشت رئیس‌جمهور محمد بازوم، توسط اعضای گارد ریاست‌جمهوری، فرانسه «هر گونه تلاش برای به دست گرفتن قدرت با زور» را به شدت محکوم کرد.
به گزارش اسکای نیوز، نیجر به عنوان چهارمین تولیدکننده بزرگ اورانیوم در جهان، در سال ۲۰۲۱، مسئولیت تامین نزدیک به ۲۵ درصد اورانیوم عرضه شده به اتحادیه اروپا را برعهده داشت و به تولید برق برای میلیون‌ها خانوار کمک کرد.
شرکت هسته‌ای فرانسه از سال ۱۹۷۰ ذخایر اورانیوم نیجر را استخراج می‌کند. به گفته کمیسیون مستقل تحقیقات و اطلاعات مستقر در فرانسه، نیجر در مارس ۲۰۲۱ معادن کومیناک را در نزدیکی شهر شمالی آرلیت تعطیل کرد، اما جمعیت محلی با ۲۰ میلیون تن مواد رادیواکتیو در محل معدن باقی ماندند.
حدود ۳۵ درصد از اورانیوم مورد استفاده در رآکتورهای فرانسه در سال ۲۰۲۰ از نیجر تامین شده است. در همین راستا، سازمان غیر دولتی محیط زیست محلی، آگیر اینمان، توضیح داد که «قرار بود استخراج اورانیوم به مبارزه با فقر در کشور کمک کند، اما مشکلات ما فقط بدتر شده است.»
در سال ۲۰۰۶، کشور نیجر، قانونی در مورد معادن تصویب کرد تا مالیات بر مواد معدنی استخراج شده را از ۵.۵ درصد به ۱۲ درصد افزایش داده و در عین حال تعدادی از معافیت‌های مالیاتی را حذف کرد.
در سال ۲۰۰۷ نیز، رئیس جمهور سابق مامودو تانگا خواستار افزایش ۴۰ درصدی قیمت خرید اورانیوم توسط شرکت فرانسوی آروا شد.
در سال ۲۰۱۴، پس از مذاکرات طولانی، توافقنامه‌ای امضا شد که بر اساس آن نیجر با ساخت معدن غول پیکر ایمورارین از مزایای بهتری برخوردار شود. با این وجود، کشور نیجر از لحاظ تاریخی از غنای خاک خود بهره چندانی نبرده و در سال ۲۰۲۰، سهم آن در بودجه ملی از ۱.۲ درصد فراتر نرفت.
آژانس توسعه فرانسه در تلاش است تا سرمایه‌گذاری‌های خود در نیجر را از ۱۰۰ میلیون یورو به ۱۵۰ میلیون یورو وام و کمک‌های بلاعوض افزایش دهد.
ایرینا توسکرمن، کارشناس آمریکایی متخصص در امور استراتژیک نیز در گفتگو با اسکای نیوز عربی گفت: در سال‌های گذشته، فرانسه متحمل خسارات سیاسی سنگینی در غرب آفریقا شده که عوامل متعددی در آن دخیل بوده است. در راس آن شکست در توقف گسترش ایدئولوژی افراطی است که در ظهور تروریسم، فقدان اراده سیاسی نقش دارد.
تاسکرمن نکاتی را در مورد بهره‌مندی فرانسه از منابع نیجر در چند نکته مشخص کرد:
- اگرچه این عملیات پرهزینه بود، فرانسه کنترل فرهنگی و امنیتی سواحل را بر عهده گرفت و از سرمایه‌گذاری انرژی و دسترسی به اورانیوم سود برد.
- فرانسه تصمیمی استراتژیک برای توسعه نیروگاه‌های هسته‌ای خود گرفته که به این معنی است که تقاضای آن برای اورانیوم در حال حاضر بیشتر از سال‌های گذشته است.
- از دست دادن حمایت دولت نیجر، استراتژی انرژی فرانسه را تهدید می‌کند، که در نتیجه علیرغم تلاش پاریس در محدود کردن آن، وابستگی به نفت و گاز تشدید می‌شود.
- کودتا منافع فرانسه را تهدید می‌کند، اما اگر محمد بازوم، رئیس‌جمهور نیجر در غلبه بر بحران کنونی موفق شود، احتمالاً عناصر شورشی ضدغربی را از گارد، پاکسازی خواهد کرد و تجارت با فرانسه به روال معمول ادامه خواهد یافت.
بازوم قبلاً حضور فرانسه را ستوده بود، با این حال، همه مخالفان با این دیدگاه موافق نیستند، زیرا برخی قویاً معتقدند که فرانسه از اورانیوم بسیار بیشتر از آن‌چه در زمینه توسعه یا حمایت بشردوستانه ارائه می‌کند، سود می‌برد.
